Təbiətin gözəl bir guşəsi S i l v a n a, D a y ı. Ikisi də o gözəl guşədə gəzişir, hərdən ayaq saxlayır, hiss-həyəcan lap kəllə-çarxa vurur, sonra yenə gəzişirlər.
    S i l v a n a (həyəcanlı). Mən sizə deməliyəm... Bəli, deməliyəm... Mənim... Mənim yaşım qırxı keçib...
    D a y ı. Mənim üçün bunun heç bir mənası yoxdu!.. Sizin yaşınız səksəni də keçə bilər...
    S i l v a n a. Nə?
    D a y ı. Bəli! Doxsan da, yüz də ola bilər! Amma sevən bir qəlb üçün bunun fərqi varmı?
    Silvana. Ah!.. Onda mən sizə həqiqəti deməliyəm! Onsuz da siz bunu biləcəksiniz! Kəbinə gedəndə pasportlarımızı göstərməliyik! Ah, totalitar rejim!.. Pasport sosializmin qoyub getdiyi ən iyrənc bir yadigardır! Dünyanın heç bir mədəni ölkəsində belə şey yoxdu! Bu biabırçılıqdı!
    D a y ı. Əsəbiləşməyin.
    S i l v a n a. Yox, mən deməliyəm!.. Mən həqiqəti sizə deməliyəm... Mənim yaşım... mənim yaşım əllini keçib...
    D a y ı. Mən söz verirəm ki, heç vaxt sizin pasportunuza baxmayacağam!
    S i l v a n a. Ah!.. Siz əsl rıtsarsınız!.. Ancaq... Ancaq mənim bir oğlum var... Tale məni aldatmışdı... Mənim məsum gəncliyim bir aferistin qurbanı oldu... Kommunist idi! O faciəli aldanışdan mənə bir oğul qaldı...
    D a y ı. Mən də onun atası!
    S i l v a n a. O-o-o!... Siz insan deyilsiniz, siz müqəddəssiz!.. Ancaq... mənim nəvəm də var... Siz yəqin daha məni sevməyəcəksiniz!..
    D a y ı. Necə? Nəvəniz var?
    S i l v a n a (təlaşla). Bəli... Ah! Deməli ayrılıq məqamı gəlib çatdı?
    D a y ı. Nəvə!
    S i l v a n a. Ah, mənim kor taleyim!..
    D a y ı. Mən bütün həyatım boyu nəvə həsrətində olmuşam! Nə böyük xoşbəxtlik! Çox sağ olun! Siz mənə nəvə bəxş etdiniz!
    S i l v a n a. O-o-o!.. Siz necə nəcib insansınız, Ilahi?! Deməli siz hələ də məni sevirsiz?
    D a y ı. Siz məni bir anın içində xoşbəxt etdiniz! Sizi necə sevməmək olar?! Siz ilahi bir insansınız! Heç özünüz də bunu bilmirsiz! Indi mənim ən böyük istəyim o balaca nəvəmizi qucağıma alıb oynatmaqdı!
    S i l v a n a (pərt). Axı... Axı...
    D a y ı. Mən heç nə eşitmək istəmirəm! O mənim qucağımda böyüyəcək!
    S i l v a n a. Axı...
    D a y ı. Nə axı?
    Silvana. Axı... o... böyükdü...
    D a y ı. Böyükdü? Yəni nə boydadı?
    S i l v a n a (ağlamsınır). Iyirmi yaşı var... Məni bu amansız həyatda çox tez aldadıblar...
    D a y ı. Iyirmi?
    S i l v a n a. Bəli... Yox, siz daha məni sevə bilməzsiniz!..
    Dayı. Siz nə danışırsınız?! Toy! Deməli biz toya hazırlaşacağıq! Biz o gözəl qız nəvəmizi ərə verəcəyik!
    Silvana. O qız deyil, oğlandı...
    D a y ı (ruh yüksəkliyi ilə). Deməli biz ona gözəl bir qız alacağıq! Ah! Biz onun toyunu edəcəyik! Sonra nəticələrimizi qucağımıza alıb oynadacağıq!
    S i l v a n a. Hə. Ancaq deməyək ki, nəticələrimizdi...
    D a y ı. Mənim heç ağlıma gələrdi ki, toy eləyəcəyəm, nəvəm ailə quracaq?! Çox sağ olun?! Çox sağ olun ki, məni bu cürə xoşbəxt edirsiz!
    Pauza.
    Silvana teatr binasının damı görünən səmtə baxır.
    D a y ı. O tərəfə baxmayın...
    S i l v a n a (həyəcanlı). Yox, baxacağam! (Qışqırır.) Direktor!.. Ancaq direktor!
    D a y ı. Nə?
    S i l v a n a. Direktor! Tolko direktor! Tolko!
    D a y ı. Nə direktor?
    S i l v a n a. Əhməd direktor olmalıdır! Bəli! Əhməd bizim teatrın direktoru olmalıdır! O rəhbərliyə layiqdir! Direktor! Mütləq! Mütləq! (Qışqıra-qışqıra iti addımlarla səhnədən çıxır.)
    Direktor!.
    Işıq sönur.

    Qəbul otağı, Direktor və Baş rejissorun kabinetləri. Direktor, Baş rejissor, Silvana, Artist, Gənc aktrisa, Müəllif, Əhməd, Katibə və digər əhli-teatr.
    Teatrın bizə tanış olan bütün yaradıcı heyəti qəbul otağına doluşub, qışqır-bağır saldıqlarından ağız deyəni qulaq eşitmir. Direktor həyəcan içində qapı ağzında dayanıb tez-tez qulağını qapıya dirəyir və qulaq asır. Baş rejissor öz kabinetində var-gəl edir. Katibə mizin arxasında əyləşib telefonla danışır, səs-küy içində nə danışdığı eşidilmir, amma hiss olunur ki, baş verən hadisələrin dəstəyə birbaşa reportajını verir. Silvana (qışqırır). Is-te-fa!.. Is-te-fa!..
    Əhli-teatr bir ağızdan qışqırır:
    - Is-te-fa!..
    - Is-te-fa!..
    - Is-te-fa!..
    S i l v a n a (qışqırır). Əhməd bəy bizim teatrın direktoru olmalıdır!
    Gənc aktrisa (qışqırır). O əsl sənət adamıdır!
    Direktor. Sancırdı! Mənim dalağım barometr kimi şeydi, sancırdı!
    A r t i s t (qışqırır). Bəli, Əhməd – direktor!
    Baş rejissor (əsəbi). Yenə şans məndən qaçır! Yəni mən heç vaxt bu teatrın direktoru olmayacağam?!
    S i l v a n a (yumruğunu Direktorun kabinetinə tərəf qaldırıb hədələyir). Sənətin qarşısını kəsən partokratlara ar olsun!
    Direktor. Ay ləçər!
    Əhli-teatr bir ağızdan qışqırır:
    - Ar olsun!..
    - Ar olsun!..
    - Ar olsun!..
    Katibə (həyəcanla dəstəyə). Oy, çto tvoritsya!.. Ali Sovetin qabağındakı mitinqlər bunun yanında yalandı!..
    S i l v a n a (barmağı ilə Direktorun qapısını göstərə-göstərə qışqırır). Bu adam administrator vəzifəsinə keçməlidir! Əhməd isə direktor!..
    Direktor (iki əlilə də öz başına qapaz vuraraq sarsılmış). Gör kim idin, indi kim olursan!? Administrator! Qorbaçovu görüm lənətə gəlsin! Cəhənnəmin odunda yansın!
    S i l v a n a (qışqırır). Sənətdə istedadlara yol açmaq lazımdı! Xanımlar və bəylər! Bu il Azərbaycanın dövlət quruculuğu ilidir! Əhməd bəy bizim direktorumuz olmalıdır!
    Əhli-teatr bir ağızdan qışqırır:
    – Əh-məd di-rek-tor!..
    – Əh-məd di-rek-tor!..
    – Əh-məd di-rek-tor!..
    D i r e k t o r. Yox! Mən daha dözə bilmirəm! (Gözü ilə kabinetin künc-bucağını axtarır...) Mənim də şəxsiyyətim var! Mənimlə Qorbaçov kimi rəftar eləmək olmaz!..
    K a t i b ə (telefon dəstəyinə). Yox, birinci qışqıran Silvadı! O birisi də qışqırır. Hərdən çaşıb Mehdiqulu deyir!..
    Direktor (kabinetdə istədiyini tapmayıb tələsik şalvarının qayışını belindən açıb çıxarır). Baxarsız!.. (Qayışı həlqə eləyib boğazına keçirir və özünü asmaqdan ötrü kabinetdə yer axtarır.) Mən daha dözə bilmirəm!..
    Baş rejissor. Getdi!.. Bu dəfə də getdi!. Kommunistlərin vaxtında elə, indi də belə! Ey talesiz!.. Zəmanə heç vaxt sənin zəmanən olmur!.. (Alnına bir şapalaq ilişdirir, sonra cəld addımlarla mizə yaxınlaşıb dolabdan araq şüşəsini çıxarır, həyəcandan titrəyən əliylə qədəhə süzür.)
    S i l v a n a. Əhməd bəy direktor olmalıdır!
    Direktor. Yelsindir e, Yelsin, yubka geyib?..
    S i l v a n a. Öldü var, döndü yoxdu!..
    Gənc aktrisa. Əhməd istedaddı!..
    A r t i s t. Bəli! Istedadın qarşısına sənət projektoruyla gur işıq saçaq!
    Əhli-teatr bir ağızdan qışqırır:
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    Direktor (kabinetdə özünü asmağa bir yer tapmayıb qayışın ucunu mizin üstünə qoyur və əlinə keçənləri qayışın üstünə yığır). Ey gidi dünya!.. Gör axırın nə oldu?! Kimin ağlına gələrdi ki, teatrda özünü öldürəcəksən? Qorbaçovu görüm... (Söz tapmır.) Qorbaçovu görüm... qan qussun!..
    S i l v a n a (Baş rejissorun qapısına işarə ilə). Bəs bu niyə çıxmır?
    K a t i b ə (bir anlıq dəstəkdən ayrılaraq). O «Hamlet»i hazırlayır!
    S i l v a n a. Nə? Bu gün Azərbaycan dövlətçiliyi təhlükə altındadır! Nə «Hamlet»?! (hirslə
    Baş rejissorun kabinetinin qapısını açır.)
    Baş rejissor (indicə içdiyi araq boğazında qaldığı üçün, çeçiyə-çeçiyə). Mən... Dərman içirəm! Mən... Ürəyim...
    Silvana (burnunu tutur). Püf-f-f!.. Otuz ildi dərman içirsiz, niyə düzəlmir ürəyiniz? Niyə kollektivin istefa tələbinə qoşulmursunuz? Bilmirsiz ki, indi respublikamızda prezident dövlət quruculuğu ili elan edib?
    Baş rejissor. Mən... Mən...
    Artist (başını içəri soxub gizli bir hədə ilə). Dayı gələcək indi!
    Baş rejissor (udqunaraq qışqırır). Is-te-fa!.. Is-te-fa!.. (Cəld addımlarla qəbul otağına çıxır.)
    Katibə (telefon dəstəyinə). Oy!.. Qamlet toje vışel!..
    Əhli-teatr bir ağızdan qışqırır:
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    M ü ə l l i f (əlində portfel qəbul otağına daxil olaraq əvvəlcə bu həngaməni görüb çaşbaş qalır, sonra Katibəyə). Bu nə əhvalatdı belə?
    Katibə (çımxırır). Əşi, bircə elə sən çatışmırdın?!
    Müəllif. Siz mənim insan hüquqlarımı tapdalaya bilməzsiz!
    Silvana (qışqırır). Biz imkan vermərik ki, demokratiya boğulsun!..
    Baş rejissor (qışqırır). Keçmiş partokratlara ar olsun!..
    Artist (qışqırır). O ancaq administrator ola bilər.
    Gənc aktrisa (qışqırır). Əhməd də, onunda sənətə qiymət verməyi bacarır!..
    Direktor dizləri üstə yerə çöküb sərt hərəkətlə boğazını dartır. Qayışın üstünə yığdığı bir qalaq qovluq, kağızkuğüz, konselyar ləvazimatı, telefon yerə dağılı_____r, özü isə döşəməyə yıxılıb boğazındakı həlqəni tələsik boşaltmağa çalışır.
    S i l v a n a. Xanımlar və bəylər! Bəsdi daha!
    Baş rejissor. Bu adam qorxusundan xalqın qarşısına çıxmır!
    Gənc aktrisa. Bizim də səbrimizin sonu var!..
    S i l v a n a (əlini Direktorun kabinetinə tərəf uzadaraq). Irəli!.. (Zərblə direktorun qapısını açıb kabinetə daxil olur.) Is-te-fa!..
    Əhli-teatr da Silvananın arxasınca
    Direktorun kabinetinə doluşur:
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    – Is-te-fa!..
    Direktor (ayağa qalxır və nəhayət ki, qayışı boğazından açıb tələsik). Mən razıyam!.. Adminstrator olmağa razıyam!..
    K a t i b ə (ayağa qalxıb kabinetin açıq qapısından içəri boylana-boylana telefon dəstəyinə). Oy!.. yazıq qorxur ki, birdən heç administrator da saxlamazlar!..
    M ü ə l l i f (portfelindən bir dəftərçə çıxarıb kabinetə boylana-boylana tələsik qeydlər edir), Aha! deməli belə!.. Kulminasiya nöqtəsi burda başlayır...
    Direktor. Ancaq...
    S i l v a n a. Nə ancaq?
    Direktor. Ancaq heç olmasa idarə maşınım özümdə qalsın!
    S i l v a n a. Mən qəti etiraz edirəm!
    Baş rejissor. O necə olur ki, direktor başqası olur, amma direktor maşını sizin?
    A r t i s t. Mən də qəti etiraz edirəm!
    Gənc aktrisa.Amerikada teatr direktoru heç belə söz deyər?
    A s s i s t e n t. Biabırçılıqdı!..
    Birinci a r t i s t. Ar olsun!..
    Ikinci artist. Özü də deyir ki, mən demokratam!..
    Birinci aktrisa. Yalandı!..
    S i l v a n a. Maşın Əhmədi gəzdirməlidi! Axı,.. Axı, bəlkə hərdən dayısına da lazım oldu!..
    A r t i s t. Doğrudur!
    Gənc aktrisa. Maşın davası edir!.. Yaxşı ki, Mehdiqulu bəy burda yoxdu, yoxsa adam bilməzdi ki, xəcalətindən nə eləsin?!
    K a t i b ə. Oy-oy-oy!..
    Ikinci aktrisa. Əhməd istedaddı!
    D i r e k t o r. Hardaydı bəs onun istedadı indiyəcən? Niyə ixtisar elədiz onu?
    S i l v a n a. Deməli deyirsiz ki, onun istedadı yoxdu, hə?
    D i r e k t o r. Mən... mən deyirəm ki...
    Baş rejissor (onun sözünü kəsir). Dayının xəbəri var sizin bu fikirlərinizdən?!
    D i r e k t o r. Hə? Yox... Siz məni düzgün başa düşmədiz... Mən demokratam... Mən... demokratik cəmiyyət qurmaq yolunda canımı əsirgəməmişəm... Yeni həyata qədəm qoyuruq... Mən.. Siz deyirsiz ki, administrator, yaxşı də... Mən nə deyirəm ki... Mən... (Birdən özünü saxlaya bilməyib qışqırır.) Mən maşın istəyirəm! Mən personal maşınım olmasa ölərəm! Mən qırx il hökumət maşınında gəzmişəm!..
    S i l v a n a. Xanımlar və bəylər! Biz gərək humanist olaq! Totalitar rejim bu adamı şikəst etmişdir!
    Direktor. Bəli... Bəli...
    M ü ə l l i f (eyni ehtirasla dəftərçəsinə qeydlər yaza-yaza). Bu, mənfi qəhrəman olmalıdır!
    Silvana. O stalinizmin qurbanıdı!
    Direktor. Bəli... Bəli...
    S i l v a n a. Xruşşov valyuntarizminin qurbanıdı!
    Direktor. Bəli... Bəli...
    S i l v a n a. Brejnevizmin qurbanıdı! Qorbaçovşinanın qurbanıdı!
    Direktor. Bəli... Bəli...
    S i l v a n a. Dünyada nə pis şey var, hamısının qurbanıdı!
    D i r e k t o r. Bəli... Bəli...
    Silvana. Lakin biz humanist olmalıyıq!
    Direktor. Bəli... Bəli... Olun!
    S i l v a n a. Biz istəmirik ki, o ölsün! Bu bizim prinsiplərimizlə bir araya gəlməz! Elə deyilmi, xanımlar və bəylər?
    Direktor. Elədir!
    Artist. Əlbəttə, ölməsin!
    Gənc aktrisa. Yox, ölməsin! Dünyanın mədəniyyət xadimləri bizə nə deyər?
    Baş rejissor. Əşşi, özü bilər! Biz onun şəxsi həyatına müdaxilə etməyək!
    S i l v a n a (Baş rejissorun sözlərinə fikir vermədən). Xanımlar və bəylər! (Direktoru göstərərək) Bu adam adi insanlar kimi yaşaya bilmir! Bu onun təqsiri deyil! Totalitar rejimin təqsiridir!
    Direktor. Bəli... Bəli...
    S i l v a n a. Əgər biz istəmiriksə o ölsün, ona personal maşın vermək lazımdı!
    Direktor (kövrəlmiş). Çox sağ olun! Mən ömrüm boyu sizin bu yaxşılığınızı unutmaram! Partiya biletimə... e-e-e... vicdanıma and içirəm!
    Silvana. Yadınıza salın! O, Mərkəzi Komitədə işləyəndə bizim teatra təntənəli surətdə «Xalqlar Dostluğu» ordeni təqdim etdi!
    Artist (yavaşdan). Amma mənə on beş il fəxri ad vermədi...
    Baş rejissor (yavaşdan). Mənə də beş dənə yağlı töhmət verdi...
    S i l v a n a. Biz özümüzü yox, teatrı düşünməliyik! Insan müvəqqəti, sənət daimidir! Xanımlar və bəylər! Mən təklif edirəm ki, bufetin sosiska maşınını buna verək!
    Direktor. Nə?
    Silvana.Sosiska daşıyan maşını! Qoy bunun personal maşını olsun!
    Direktor. Hə?.. Yaxşı... Mən razıyam!.. Razıyam!.. Qoy... qoy... (Kövrəlir.) sosiska maşını olsun, razıyam!..
    K a t i b ə (açıq qapıdan kabinetə tərəf boylana-boylana əlindəki dəstəyə). Sosiska maşınına da razı oldu. Yazıq qorxur ki, o da əldən çıxar! (Onu sıxışdırıb içəri boylanan Müəllifə çımxırır.) Çəkil də!.. Görmürsən, baxıram?!
    M ü ə l l i f (həyəcanlı). Neçə çəkil? Necə çəkil? Siz mənim müəllif hüquqlarımı əlimdən ala bilməzsiz! Mən bədii material yığıram! Mən zəmanəmizin faciəsini yazaçağam!..
    K a t i b ə (əlini yelləyir). Ay-hay!..
    S i l v a n a. Xanımlar və bəylər! Deməli, kollektivin fikri belədir: Əhməd teatrda işə bərpa olunur.
    A r t i s t. Bəli!
    Gənc aktrisa. O istedaddır!
    S i l v a n a. Və direktor vəzifəsinə təsdiq edilir! Bu adam isə (Direktoru göstərir.) administrator vəzifəsinə keçirilir.
    Direktor. Bufetin sosiska maşını da mənə təhkim edilir.
    S i l v a n a. Bəli.
    Direktor. Səsə qoyun! Indi demokratiyadı, səsə qoyun ki, sonra bunun da bir əmması çıxmasın.
    S i l v a n a. Bu adam olanda, nə olar, düz deyir. Xanımlar və bəylər! Kim bu təkliflərlə razıdır...
    Direktor. Yox. Təklifləri bir-bir səsə qoyun! Sosiska maşınını da ayrıca!
    Artist. Əşşi, biz inanırıq ki, sən demokratsan, ancaq day bu boyda da yox də!..
    S i l v a n a. Məsələni tez həll etməliyik. Vaxt itirmək lazım deyil. Xanımlar və bəylər! Həmin təklifləri səsə qoyuram. Kim bu təkliflərin hamısı ilə razıdır, əlini qaldırsın. Hamı əlini qaldırır. Müəllif tələsik özünü içəri dürtüb səsləri bir-bir saymağa başlayır.
    M ü ə l l i f. Bir, iki, üç, dörd, beş, altı...
    Direktor. Əleyhinə olanları da sayın, sonra sosiska maşınının əmması çıxmasın...
    S i l v a n a. Xanımlar və bəylər! (Gizli bir hədə-qorxu ilə.) Kim əleyhinədir?
    M ü ə l l i f. Lehinə on doqquz oldu! (Dəftərə qeydlər yazır.)
    S i l v a n a. Əleyhinə yoxdu. Kim bitərəfdir?
    Müəllif. Yoxdur. (Dəftərə yazır.) Mənim gələcək faciəmdə hər şey gərək dəqiq olsun!
    Direktor (Müəllifə). Maşını da qeyd elə ora, sonra əlimizdə dokument olsun.
    M ü ə l l i f. Xeyr! Mən daha maşınlardan, inəklərdən, qoyunlardan yox, insanlardan yazacağam!
    S i l v a n a. Xanımlar və bəylər! Beləliklə, bizim doğma kollektivimiz istədiyinə nail oldu! Xalqın səsini boğmaq, demokratiyanın qarşısını almaq mümkün olmadı! Sənət daimidir, həyat müvəqqəti! Biz sənət uğrunda mübarizə aparırıq!
    Direktor. Bir xahişim də var!
    Baş rejissor. Dedim ki, buna üz vermək olmaz də!
    Direktor. Bir xahişim var. Bufetçiyə tapşırın ki, sosiska maşınının üstündə mənimlə höcətləşməsin.
    Silvana. Onu təzə direktorumuz tapşırar! Bəli, xanımlar və bəylər! Əhməd bəy öz doğma sənət ocağına qayıdır!
    Dayı qəbul otağına daxil olur.
    K a t i b ə. O-o-o!.. (Telefon dəstəyinə) Prişol samıy qlavnıy! Yox, Baş nazir, yox, Dayı! (Dayıya) Sizi təbrik edirəm!
    D a y ı. Məni? Nə münasibətlə?
    K a t i b ə. Əhməd müəllim teatra qayıtdı! O bizim Direktordu! Çox sağ olun!
    D a y ı. Mən niyə? Siz sağ olun!
    Kabinetdəki əhli-teatr açıq qapıdan Dayını görür və hərə bir tövr ilə öz xüsusi hörmətini izhar etmək istəyir və Dayı bu səs-küy içində Direktorun kabinetinə daxil olur.
    A r t i s t (Dayıya). Mən sizə nə söz vermişdim?
    B a ş r e j i s s o r. Mən Əhməd müəllimi bu əllərimlə bəsləmişəm, necə qoya bilərdim ki, o kənarda qalsın?
    A s s i s t e n t. Mən sizə dediklərimin hamısını (sabiq Direktoru göstərir), bu adama dedim!
    Birinci aktrisa. Mən dedim ki, haqsızlığa imkan vermərəm!
    Ikinci artist. Mən sizə dediyimi etdim!
    S i l v a n a. Artıq söz lazım deyil! (Dayını göstərir.) Bu adamın iti gözlərindən heç nə yayınmır!
    Müəllif (diqqətlə Dayıya baxaraq). Bilmirəm də bu müsbət qəhrəmandı, ya mənfi?
    Silvana. Heç nə, heç nə yayınmır! (Işvə ilə.) O bilir ki, kim kimdir...
    Gənc aktrisa. Mehdiqulu bəy yenə də zəng etmişdi?
    D a y ı. Kim?
    Gənc aktrisa. Mehdiqulu bəy!
    D a y ı. Mehdiqulu bəy kimdi?
    Gənc aktrisa. «Mehdiqulu portiş kompaninin» prezidenti də!..
    Katibə (telefon dəstəyinə). Vsyo! Ya reşilas! (Dəstəyi telefonun üstünə atır və qeyri-adi bir həyəcanla Dayının üstünə cumur.) Siz... Sizdən... Sizdən xahişim var! Mənim xahişimi rədd etməyin!
    D a y ı. Nə xahiş?
    Katibə. Siz mənim də... mənim də dayım olun! Xahiş edirəm sizdən! Mənim də dayım olun!
    D a y ı. Axı, sizin nəyə ehtiyacınız var? Siz nə istəyirsiniz?
    K a t i b ə. Mən... Mən Dezdemonanı oynamaq istəyirəm!
    Pauza. Nişanlım da icazə verib! Bu mənim əbədi arzumdu! Mənim dayım olun! Qoyun mən də öz əbədi arzuma qovuşum!..
    M ü ə l l i f. Aha! (Dəftərə yazır.)
    Artist. Necə dözülməzdir, ağırdır bu an. Elə bil başlanıb müdhiş bir tufan!..
    S i l v a n a. Bu lap ağ oldu!.. Tez eləyin! Əhmədə zəng eləyin, çağırın gəlsin!
    D a y ı. Yox, ehtiyac yoxdu...
    S i l v a n a. Necə yox? Qoy gəlsin, bu sənət məbədində vəzifəsinin icrasına başlasın!
    D a y ı. Burdadı, narahat olmayın...
    S i l v a n a. Burdadı? (Katibəyə) Tez get onu çağır. (Istehza ilə) Dezdemona!..
    D a y ı. Yox, canım... Çağırmağa ehtiyac yoxdu...
    Və Dayı tələsmədən parikini, bığını, qaşlarını çıxarmağa, dəsmal ilə qrimini silməyə başlayır və bütün bu müddət ərzində də hamı hipnoz olubmuş kimi ona baxır. Nəhayət, Dayının əvəzinə Əhməd peyda olur.
    Pauza.
    Əhməd. Salam!
    Pauza. (Silvanaya) Axır ki, sizinlə tərəf-müqabil olduq!
    S i l v a n a. Oy!.. (Özündən gedir.)
    A r t i s t (Silvananı qucağına alır).
    Dəyişib həyat. Ayın təsirindəi baş verib bu iş...
    K a t i b ə (öz telefonuna tərəf qaçıb tələsik nömrəni yığır). Alo!.. Alo!..
    Gənc aktrisa. Bəs, Mehdiqulu bəy?
    Pauza.
    Bütün əhli-teatr hələ də özünə gələ bilməyib və lal bir sükut içində donaraq Əhmədə baxır.
    M ü ə l l i f (qəflətən bu ölü sükutu pozaraq). Mən öz ana mövzumu tapdım! Mən əsl teatr yazacağam! Teatr!.. (Qışqıra-qışqıra yeni abidar əsərini yazmağa qaçır.) Teatr!.. Teatr!..
    Yenə də xorun üzvləri bir göz qırpımında səhnəyə doluşur.
    Nəqərat. Teatr!.. Teatr!..
    Teatr!.. Teatr!..
    - Teatr
    Pərdəni açıb
    Gülür özünə!..
    - Bir gözü güləndə
    Qor tökülür,
    Duz tökülür
    O biri gözünə!..
    Danışanda susur,
    Susanda deyir!..
    - Səhər Kobayam mən,
    Axşam Bezuxov Pyer!..
    - Cənab!..
    - Müsyö!.
    - Tovariş!..
    - Ser!..
    - Həm lotuyam,
    Həm avam!
    - Gah cəlladam,
    Gah qurban!
    - Can, ay can!..
    - Bu gün gəmim
    Üzür yenə!..
    - Sabahsa batır...
    - Sonra yenə
    Çıxır üzə!
    - Sabah yenə,
    Yenə batır!
    Nəqərat. Teatr!.. Teatr!..
    Teatr!.. Teatr!..
    Xorun sözləri söyləndikcə səhnə fırlanır və yenə də başlanğıcdakı «Otello» tamaşasında olduğu kimi, iki yerə bölünüb: yarısı teatr səhnəsidir, sol tərəfdə qalan yarısı isə səhnə arxasıdır. Pərdə salınır. Görünməyən tamaşaçıların alqışını eşidirik.
    S i l v a n a. Qaldırın pərdəni! Qaldırın!
    Gənc aktrisa. Ay aman... Belə biabırçılıqdan sonra yenə özünü qabağa verir!..
    S i l v a n a. Mənim əlimdən tutun!
    Direktor. Mən? Yox day, mən qurtardım! Mənim də prinsiplərim var!
    S i l v a n a. Qaldırın pərdəni!
    Tamaşanın iştirakçıları bir-bir, iki-bir səhnəyə çıxıb görünməyən tamaşaçılara baş əyir və bütün bu müddət ərzində də xorun üzvləri eləcə öz mətnlərini söyləyirlər.
    - Həyat - səhnə,
    Səhnə - həyat!..
    - Teatr yerə
    Əlcək atır!..
    - Özünə gülür!
    - Sənə!
    - Mənə
    - Ona gülür!
    - Dünya, sənə,
    Sənə, gülür!
    Nəqərat. Tamaşadır, tamaşa!..
    Yaşa, teatr, yaşa!..
    Min yaşa, min bir yaşa!..
    İ ş ı q s ö n ü r.
1993.