24. Və neçə – neçə üzlər də o gün qaşqabaqlı olacaq.
25. Bel qıran bir əzaba (ya burunlarına oddan dağ basılmasına) məruz qalacaqlarını bilərlər.
26. Belə deyil (insanın zənn etdiyi kimi deyil). Can boğazın dövrəsindəki sümüklərə (körpücük sümüklərinə) yetişdiyi zaman.
27. Və (can verənin başına toplananlar) deyərlər: «Şəfa verən təbib kimdir (varmı)? (Və mələklər deyərlər: «Kimdir onun ruhunu yuxarı aparan? Rəhmət mələyi, ya qəzəb?)»
28. Və o da bilər ki, bu (zaman) (dünyadan) ayrılıq (zamanı)dır,
29. Qıçı-qıçına dolaşar və dünya həsrəti axirət əzabına qarışar,
30. O gün (ölüm günü) sövq və hərəkət sənin Rəbbinə tərəfdir (Bərzəxdəki görüş, Qiyamət, məhkəməsindən tutmuş Cənnətə, ya Cəhənnəmə kimi).
31. (O halda deyilər:) «O, nə (Allahın dəvətini) təsdiq etdi və nə də itaət edərək namaz qıldı».
32. Lakin təkzib etdi və üz döndərdi.
33. Sonra da təkəbbürlə yeriyərək öz adamlarına tərəf getdi.
34. Vay sənin halına, Cəhənnəm sənə daha çox layiqdir.
35. Yenə də vay sənin halına, Cəhənnəm sənə daha çox layiqdir.
36. Yoxsa insan elə güman edir ki, başlı - başına buraxılacaq (heç bir vəzifəsi və hesabı yoxdur)?
37. Məgər o, qadının bətninə tökülən bir damcı «məni»dən ibarət deyildimi?!
38. Sonra «ələqə» (laxtalanmış qan) oldu, beləliklə (Allah) onu (başqa mərhələlərdə) yaratdı və (onun bədən üzvlərini) düzgün və kamil etdi.
39. Bu zaman ondan iki cüt – bir erkək və bir dişi –yaratdı.
40. Məgər belə bir Allah ölüləri diriltməyə qadir deyilmi?!
Əl-İnsan surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. İnsanın zaman axışında elə bir dövrü olub keçmişdirmi ki, onda xatırlanası bir şey olmasın? (Bəli, onun ilk maddəsinin formalaşmağa başladığı zamandan insan şəklinə düşdüyü və ruhun ona üfürüldüyü zamanadək, müxtəlif dövrlər olmuşdur. Bu, dövrdə o insan adlandırılacaq şəkildə olmamışdır).
2. Həqiqətən, Biz insanı (ilk iki insanın nəslini) qarışıqlardan ibarət olan bir nütfədən, (hər biri bir neçə maddədən təşkil olunmuş kişi ilə qadının mənisindən) yaratdıq, onu bir haldan başqa bir hala saldıq ki, imtahana çəkək. Nəhayət onu eşidən və görən bir varlıq etdik.
3. Həqiqətən, onu (yaradılış və şəriət hidayəti ilə həyatı boyunca) düz yola yönəltdik – istər şükr edən olsun, istərsə də nankor.
4. Əlbəttə, Biz kafirlər (və nankorlar) üçün zəncirlər, qandallar və alovlu bir od hazırlamışıq.
5. Şübhəsiz, yaxşı əməl sahibləri (o aləmdə sərin və xoş ətirli) kafur qatılmış camdan içəcəklər.
6. (Orada) elə bir bulaq (vardır) ki, Allah bəndələri ondan içəcək və onu hər hansı bir tərzdə istəsələr, axıdacaqlar.
7. Onlar öz nəzirlərinə əməl edər, şəri və əzabı olduqca geniş olan bir gündən qorxarlar.
8. Və onlar yeməklərini, özləri(nin ehtiyacı olub çox) istədikləri halda Allaha olan məhəbbət üzündən fəqirə, yetimə və əsirə verərlər.
9. (Onlar həm dildə, həm də qəlbdə deyərlər:) «Biz sizə Allah rizası üçün yemək veririk. Biz sizdən hər hansı bir mükafat və təşəkkür istəmirik».
10. «Həqiqətən, Biz öz Rəbbimizdən, çox sərt, olduqca çətin, dəhşətli (və üzlərin tutulub qaralacağı) gündən qorxuruq».
11. Allah onları o günün şərindən saxladı və onları şadlıq və sevinclə üzləşdirəcəkdir.
12. Və onları etdikləri səbr müqabilində (üstün bir) Cənnətlə və (zərif) ipəklə mükafatlandıracaqdır.
13. Orada taxtlara söykənəcək, orada nə istinin şiddətini nə də soyuğun şiddətini görəcəklər.
14. (Ağaclarının) kölgələri onların başları üstünə kölgə salacaq, yetişmiş meyvələri isə asanlıqla əyiləcək və onların ixtiyarına veriləcək.
15. Və onların dövrəsində gümüş kasalar və büllur qədəhlər dolandırılacaqdır.
16. Cövhəri gümüşdən olan elə büllur (qədəhlərdir) ki, (Cənnətdəkilər, yaxud xidmətçiləri) onları istədikləri ölçüdə hazırlamışlar.
17. Və Cənnətdə onlara (xoş ətirli) zəncəfil qatılmış camdan içirdərlər.
18. (Və zəncəfil) orada elə bir bulaqdan (çağlayır) ki, (nuş olduğu, ləzzət verdiyi və tez həzm olunduğu üçün) «Səlsəbil» adlanır.
19. Onların dövrəsində (xidmət üçün təravəti və yeniyetməliyi) əbədi olan oğlanlar dolanarlar. Onları gördükdə ətrafa səpələnmiş mirvari (inci) olduqlarını zənn edərsən.
20. Oranı gördükdə, (bolluca) nemət və böyük bir mülk görərsən.
21. Onların əyinlərində yaşıl rəngli, nazik və qalın ipəkdən libaslar olacaq, gümüş bilərziklərlə zinətləndiriləcəklər və Rəbbi onlara pak olan və (bütün kin-küdurətdən təmizləyən) pak edici bir şərab içirəcəkdir.
22. (Onlara deyilər:) «Həqiqətən, bu (nemət və rəhmət) sizin mükafatınızdır və səyiniz təqdirəlayiqdir».
23. (Ey Peyğəmbər,) şübhəsiz, Biz Özümüz bu Quranı sənə tədriclə nazil etdik.
24. Odur ki, Rəbbinin əmrinə (əməl etmək, çatdırmaq və cəmiyyətdə həyata keçirməkdə) səbr et və onlardan heç bir günahkara, yaxud kafir və nankora itaət etmə.
25. Və öz Rəbbinin adını səhər-axşam (hər hansı bir zikrlə və ya sübh, zöhr və əsr namazlarına məxsus zikrlə) yad et.
26. Və gecənin bir qismində Ona səcdə et (məğrib və işa namazlarını qıl) və gecə uzunu da Onu zikr et (gecə namazını qıl).
27. Şübhəsiz, onlar bu tez keçən dünyanı çox sevər və ağır günə (Qiyamət gününə) arxa çevirərlər (unudarlar).
28. Biz onları yaratmışıq və oynaqlarının bəndlərini bərkitmişik və istədiyimiz zaman onları (öldürərik və) özləri kimilərlə (dünyada gələcək əsrlərin insanları yaxud da axirətdə yeni bədənlərilə) onların təsəvvürlərinə sığışmayan heyrət doğurucu bir əvəzetmə ilə əvəz edərik.
29. Şübhəsiz, bu (deyilənlər) bir öyüd – nəsihətdir, belə isə, kim istəsə (bu öyüd – nəsihəti qəbul edib ona əməl etməklə) öz Rəbbinə tərəf bir yol tutar.
30. Allah istəməsə siz əsla istəyə bilməzsiniz (çünki sizin ixtiyar üzündən olan iradəniz də ixtiyari əməliniz kimi, Allahın yaradılış iradəsinə bağlıdır). Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir və hikmət sahibidir!
31. (Allah) istədiyi (və layiq gördüyü) şəxsi Öz mərhəmətinə daxil edər və zalımlara ağrılı bir əzab hazırlamışdır.
Əl-Mursəlat surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. And olsun bir – birinin ardınca (yaradılış aləminin işlərinin idarəsi üçün) göndərilən mələk dəstələrinə (və and olsun «həşr» (dirilmə) günündə öz yeni bədənlərinə doğru sıx bir tərzdə – göndərilən möminlərin Bərzəx ruhlarına).
2. (And olsun öz məqsədlərinə doğru) şiddətli yel kimi gedənlərə.
3. And olsun xüsusi bir tərzlə yayan mələklərə (həyat ruhunu canlılara, ruzini dirilərə, vəhyi peyğəmbərlərə və əməl dəftərlərini Məhşər əhlinə yetirən mələklərə),
4. (And olsun) aydın və aşkar bir tərzlə (haqqı batildən) ayıranlara,
5. (And olsun) zikri (Quranı və öyüd – nəsihəti insanların qəlbinə) çatdıranlara ki,
6. (Bütün bu çatdırılmış və yayılmış mərifətlər təkzib edənlərin bəhanə gətirmələrinə yer qoymamaq üçün) dəlil-sübutların (təqdim edilərək) tamamlanması, ya (öyüd-nəsihət qəbul edənlərin) qorxudulması və xəbərdarlıq edilməsi üçündür.
7. (Bütün bunlara And olsun ki,) sizə vəd edilən (Qiyamət günü) şübhəsiz, baş verəcəkdir.
8. Ulduzlar məhv olacağı,
9. Göy yarılacağı,
10. Dağlar yerindən qopacağı,
11. (Allah) peyğəmbərlər(in)in (ümmətin mühakimə olunması və onlara şahidlik etmələri üçün) hazır ediləcəkləri vaxt müəyyən olduqda (Qiyamət baş verər).
12. (Bu hadisələrin baş verməsi) hansı bir gün üçün təxirə salınmışdır?
13. Mühakimə və (yaxşıların pislərdən) ayrılma günü üçün.
14. Sən nə bilirsən «ayrılma» günü nədir (nə qədər əhəmiyyətlidir)?!
15. O gün vay halına təkzib edənlərin!
16. Məgər Biz əvvəlki (tüğyankar və kafir)ləri məhv etmədikmi?!
17. Sonra axırda gələnləri də onların ardınca (məhvə və əzaba) daxil edərik.
18. Biz günahkarlarla belə rəftar edirik.
19. O gün vay halına təkzib edənlərin!
20. Məgər sizi (Adəm övladını) zəif və dəyərsiz sudan (nütfədən) yaratmadıqmı?
21. Biz onu möhkəm bir yerdə (ana bətnində) qoyduq.
22. Müəyyən bir müddətədək.
23. Beləliklə, Biz (insanı həmin sudan düzəltməyə) qadir olduq. Nə gözəl qadir olanlarıq. Biz (Onu cism, üzvlər, ruh, xüsusiyyətlər və ehtiyac baxımından) ölçdük. Nə gözəl ölçənlərik Biz.
24. O gün vay halına təkzib edənlərin!
25. Məgər yeri fəzada sürətlə hərəkət edən və (müxtəlif sakinlər üçün) geniş və məskunlaşdırıcı etmədikmi?
26. Dirilər və ölülər üçün?
27. Onun üzərində möhkəm durmuş uca dağlar yaratdıq və sizə şirin su içirtdik.
28. O gün vay halına təkzib edənlərin!
29. (Məhşər haqq-hesabı qurtardıqdan sonra onlara deyiləcəkdir:) «Təkzib etdiyinizə tərəf gedin».
30. «Gedin üç qolu olan kölgəyə tərəf (Bu qatı tüstüdən ibarət olan kölgə, dünyada heyvaniyyətin, yırtıcılığın və şeytançılığın nəfs üzərindəki qələbəsinin eynilə təcəssümüdür)».
31. O nə kölgə salar və nə də odun şöləsindən qoruyar.
32. Həqiqətən, elə qığılcımlar saçar ki, (böyüklükdə) sanki (hər biri) uca bir binadır (yaxud böyük xurma ağacının gövdəsidir).
33. (O qığılcımlar) sanki sarı rəngli dəvələrdir.
34. O gün vay halına təkzib edənlərin!
35. Bu elə bir gündür ki, onlar (Məhşərin bəzi duracaqlarında) danışmazlar dinməzlər.
36. Və onlara (söz deməyə) izn verilməz, beləliklə də üzr istəyə bilməzlər (çünki heç bir üzrləri yoxdur).
37. O gün vay halına təkzib edənlərin!
38. Bu, sizi də, sizdən əvvəlkiləri də hamılıqla bir yerə topladığımız, mühakimə və (yaxşıları pislərdən) ayırma günüdür.
39. Əgər (bu gün əzabdan nicat tapmaq üçün) bir çarəniz və hiyləniz varsa, Mənə qarşı işlədin.
40. O gün vay halına təkzib edənlərin!
41. Həqiqətən, təqvalılar kölgəliklərdə və çeşmələr (başında)
42. Meylləri çəkən hər növ meyvələr (içində) olarlar.
43. Etdiyiniz yaxşı əməllərin müqabilində mükafat olaraq yeyin və için, sizə nuş olsun!
44. Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq.
45. O gün vay halına təkzib edənlərin!
46. (Siz isə, ey kafirlər dünyada) yeyin və qısa müddət ərzində azacıq bəhrələnin. Həqiqətən, siz günahkarsınız (və öz cəzanıza çatacaqsınız).
47. O gün vay halına təkzib edənlərin!
48. Onlara «(Allahın müqabilində) rüku edin, müti olun»–deyildiyi zaman rüku etməz, və müti olmazlar.
49. O gün vay halına təkzib edənlərin!
50. (Əgər onlar bu kitaba da iman gətirmirlərsə,) bəs bundan sonra hansı bir sözə (kəlama) iman gətirəcəklər?!
Ən-Nəbə surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. (Kafirlər) bir-birlərindən nə haqqında soruşurlar?
2. Böyük bir xəbər (Qiyamətin gəlməsi, yaxud Quranın haqq olması) haqqında.
3. Elə bir xəbər ki, onun barəsində ixtilafdadırlar (bəzisi onu qeyri-mümkün, bəzisi onu az ehtimal olunan, bəzisi şəkk-şübhə etmiş və bəzisi də bunu bilməklərinə baxmayaraq inkar etmişlər).
4. Xeyr, belə deyildir (onların düşündüyü kimi deyil). Tezliklə biləcəklər.
5. Yenə də xeyr, belə deyildir. Onlar tezliklə biləcəklər. (Bu iki ayə «böyük xəbər»i inkar edənlər üçün bir təhdiddir).
6. Məgər Biz yeri rahatlıq beşiyi etmədikmi? (Bu ayədən etibarən on altıncı ayəyə qədər, «böyük xəbər»in isbatı üçün doqquz dəlil gətirilir).
7. Dağları (onun səthində) mıxlar (etmədikmi)?
8. Biz sizləri (erkək və dişi olmaqla) cüt-cüt yaratdıq.
9. Yuxunuzu (bədəninizin) rahatlıq vasitəsi etdik. (və ruhun bədənə göstəriş vermə imkanının bir növ kəsilmə vasitəsi etdik).
10. Gecəni (hər şeyi bürüyən) örtük etdik.
11. Gündüzü yaşayış və dolanışıq üçün çalışma vaxtı etdik.
12. Sizin başınızın üstündə yeddi möhkəm və sabit göy qurduq.
13. Olduqca parlaq və yandırıcı bir çıraq (günəş) yaratdıq.
14. (Buluda) təzyiq göstərən küləklərdən və topa halında bir-birinə sıxılmış buludlardan (yağış, qar və dolu şəklində) bolluca axar su nazil etdik ki,
15. Onunla dən və bitkiləri (torpağın köksündən) çıxaraq.
16. (Eləcə də) çoxlu sayda və bir-birinə sarmaşan ağacları olan bağlar.
17. Həqiqətən, (insanlar arasında) hökmetmə və (haqla batilin, yaxşıyla pisin) ayrılma günü (İlahinin əzəli elmində və Lövhi-Məhfuzda yazılana uyğun olaraq) vəd olunmuş bir vaxtdır (hamının bir-birini tanıması, bütün işlərə baxılma, yaxşı və pis işlərin müəyyən edilməsi, mükafat və cəzaların verilmə vədəsidir. Bu ayədən etibarən surənin axırınadək «böyük xəbər»in baş verməsi, bəşər idrakından yuxarı olan o səhnənin hadisələri və həqiqətləri vəsf olunur).
18. Sura (üçüncü dəfə) üfürüləcəyi gün siz (qəbirlərdən çıxıb haqq-hesab olunmaq üçün) dəstə-dəstə gələcəksiniz.
19. (O gün) göy açılar və (çoxlu sayda mələklərin nazil olması üçün) qapılar şəklinə düşər.
20. Dağlar (öz yerlərindən) hərəkətə gətirilər və (məhv olar və nəzərlərdə) ilğıma dönər.
21. Əlbəttə, Cəhənnəm (o gün bir) pusqudur. (Mələklər «sirat» körpüsünün yanında möminləri düşməndən qorumaq və kafirləri Cəhənnəmə çəkmək üçün pusqu qurarlar).
22. Üsyankarlar üçün dönüş yeridir.
23. Onlar uzun müddət (əbədiyyətə qədər) orada qalacaqlar.
24. Onlar orada nə bir sərinlik (sərin hava və su) dadarlar, nə də içəcək.
25. Qaynar sudan və çirk və qan qarışıq sudan (irindən) başqa
26. (Onların dünyadakı əqidə, əxlaq və əməllərinə) uyğun cəza olaraq.
27. Həqiqətən, onlar haqq-hesab (günün)ə heç bir ümid bəsləmirdilər.
28. Və Bizim ayələrimizi və nişanələrimizi şiddətlə və israrla təkzib edirdilər.
29. Biz hər bir şeyi saymış, Lövhi-Məhfuz kitabında yazmışıq və onların hər bir əməlini əməl dəftərlərində qeyd etmişik.
30. Odur ki, dadın (əzabı!) Biz sizə əzabdan başqa əsla bir şey artırmayacağıq!
31. Həqiqətən, təqvalılar üçün qurtuluş, səadət və nicat yeri var.
32. Hasara alınmış bağlar və üzümlüklər,
33. Nar məməli həmyaşıd qızlar,
34. Və (müxtəlif şərablar və şərbətlərlə) dolu camlar (vardır).
35. Onlar orada əsla nə boş söz eşidərlər, nə də bir yalan və təkzib; (Allah və mələklər onları və onlar da bir-birlərini təkzib etməzlər).
36. (Bu) sənin Rəbbinin tərəfindən bir mükafat(dır), kifayət qədər olan və keçmiş əməllərə görə verilən bir bəxşişdir.
37. (O,) göylərin, yerin və onların arasında olanların Rəbbidir. (O,) Məhşər əhlinin Onun hüzurunda söz deməyə (müstəqil surətdə şəfaət etməyə, yaxud Onun mühakiməsinə, mükafatına və cəzasına etiraz etməyə) əsla qadir olmadığı həmin Rəhman (olan Allah)dır.
38. Ruhun (Cəbrail, yaxud mələklərin başçısı və ya mələk cinsindən olmayan başqa şərafətli bir varlıq) və mələklərin səf-səf duracağı gün Rəhman (olan Allah)ın izn verdiyi kəslərdən başqa heç kəs danışmayacaq, (danışan da) doğru danışacaq.
39. O gün haqq olan gündür, odur ki, kim istəyirsə (elə indidən) öz Rəbbinə tərəf bir dönüş yolu tutsun (elə əqidə və əməllər seçsin ki, Ona yetişsin).
40. Həqiqətən, Biz sizi yaxın olan əzabla qorxutduq. Elə bir gün(lə) ki, (o gün) hər kəs öz əlləri ilə öncədən göndərdiklərinə baxar, kafir deyər: «Kaş ki, torpaq olaydım (və heç bir məsuliyyətim olmayaydı)».
Ən-Naziat surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. And olsun kafirlərin canlarını şiddətlə (bədənlərindən) çəkib çıxaran mələklərə,
2. (And olsun) möminlərin canlarını yumşaqlıqla və rahatlıqla alan mələklərə və şərqdən aramla çıxan (və qərb tərəfə gedən) ulduzlara,
3. (And olsun) insanların ruhlarını aldıqdan sonra sürətlə Bərzəx Cənnətinə, ya Cəhənnəminə aparan mələklərə,
4. (And olsun) Allahın əmrlərini yerinə yetirməkdə bir-birlərini ötən mələklərə və (and olsun) haqq yolunda döyüşənlərin bir-birlərini qabaqlayan atlarına,
5. (And olsun) dünyanın işlərini idarə edən mələklərə (aləm onların Allah iradəsinin inikası olan iradələri ilə idarə olunar). (Bu beş andda məqsəd budur ki, siz hamınız diriləcəksiniz).
6. O gün o titrədən (surun birinci dəfə üfürülməsi bütün kainatı) şiddətlə titrədəcək (sükunət halında olan cisimlərin hamısı titrəyəcək və bütün canlılar öləcəklər).
7. Başqa bir titrədən (surun ikinci dəfə üfürülüşü) onun ardınca (Allahdan başqa heç kimin bilmədiyi bir fasilə ilə) gələcəkdir (və bütün ölüləri dirildəcəkdir).
8. O gün ürəklər bərk iztirab və qorxu (içində) olar.
9. Gözləri zəlilcəsinə yerə dikilər.
10. (O kəslər ki, bu gün) deyirlər: «Məgər biz (öldükdən sonra yenidən həyatımızın) əvvəl(ində)ki vəziyyətimizə qaytarılacagıq?!»
11. «(Özü də) çürümüş parça-parça sümüklər olduğumuz zamanmı?!»
12. (Onlar) deyirlər: «Elə isə bu, ziyanlı bir dönüşdür!»
13. Həqiqətən, o (dönüş) yalnız bir nərə(nin surun ikinci dəfə üfürülməsilə)dir.
14. Qəfildən onların hamısı dümdüz, boş bir yerdə olacaqlar.
15. Musanın hekayəti sənə gəlib çatdımı?
16. O zaman Rəbbi onu müqəddəs «Tuva» vadisində səslədi:
17. «Fironun yanına get! Çünki o tüğyan etmişdir.»
18. Və de: «(Küfr və tüğyandan) təmizlənmək istəyirsənmi?
19. Səni Rəbbinə tərəf hidayət edimmi ki, Ondan qorxasan?»
20. Beləliklə, (tovhid və öz peyğəmbərliyi barədə olan) o çox böyük nişanəni (müxtəlif hallara düşən əsanı) ona göstərdi.
21. O, (isə) təkzib etdi və asi oldu.
22. Sonra arxa çevirdi, (Musanın əleyhinə) çalışdı.
23. O, (öz qövmünü) topladı, və (onlara) xitab edib
24. Dedi: «Mən sizin ən uca rəbbinizəm». (Mal-dövlət xərclədiyinə və camaatın işlərini idarə etdiyinə görə özünü bütlərdən və onların digər ərbablarından üstün bir rəbb hesab edirdi).
25. Beləliklə, Allah onu əvvəlinci və axırıncı küfrlü sözlərinin cəzası olaraq yaxaladı. Axirətin və dünyanın ibrətamiz əzabına giriftar etdi (Dəstəsi ilə birlikdə suda qərq edilməsi onun dünya əzabı, gecə-gündüz Bərzəx odunda yandırılması isə onun axirət əzabıdır.).
26. Şübhəsiz, bunda (bu hadisədə) (Allahdan) qorxan bir kəs üçün ibrət vardır.
27. (Ölümdən sonra) sizi yaratmaq daha çətindir, yaxud göy(ü yaratmaq) ki,(Allah) onu yaratdı?
28. Tavanını ucaltdı və (yaradılışını, zatının mahiyyəti, planetləri və onların düz və dairəvi hərəkətləri baxımından) nizama saldı.
29. Gecəsini qaranlıq və gündüzünü də aşkar etdi.
30. Və bundan sonra yeri döşədi və hamarladı və (onu öz oxunun ətrafında hərəkətə və günəş ətrafında hərəkətə gətirdi) fırlatdı.
31. Onun daxilindəki sularını, otlaqlarını və bitkilərini çıxartdı.
32. Dağları (yer üzərində) sabit və möhkəm etdi ki,
33. (Bütün bunlar) sizin və heyvanlarınızın (dünyada) bəhrələnməsi üçündür.
34. O çox böyük bəla (Qiyamət) yetişdikdə,
35. O gün insan səy ilə etdiyi işləri (şəxsi əməl dəftəri və ümumi Lövhi – Məhfuz vasitəsilə) yadına salacaqdır,
36. Cəhənnəm hər bir görənə (kor surətdə həşr olunmayana) aşkar olacaqdır.
37. Amma kim (dünyada) tüğyan etmişsə,
38. Və dünya həyatını (axirətdən) üstün tutmuşsa,
39. Şübhəsiz, onun yeri Cəhənnəmdir!
40. Amma kim öz Rəbbinin məqamından, Onun hüzurunda durmaqdan qorxub və nəfsini həvayi – həvəsdən saxlamışsa,
41. Şübhəsiz, onun yeri Cənnətdir. (Bu beş ayə 34. – cü ayəyə cavabdır).
42. Daim səndən Qiyamətin nə vaxt qopacağı barəsində soruşarlar.
43. Sən onu (onun vaxtını) nə bilirsən?
44. Onun sonu sənin Rəbbinə tərəfdir (Onun həqiqətinə, necəliyinə və zamanına dair elm Ona məxsusdur).
45. Həqiqətən, sən ancaq ondan (Qiyamətdən) qorxanları çəkindirənsən. (Etiqad bəsləməyə vadar edən və qarşı çıxanlara cəza verən deyilsən).
46. Onlar Qiyaməti gördükləri gün (belə güman edəcəklər ki, dünyada, yaxud bütün Bərzəx aləmi boyunca) elə bil yalnız bir axşam, yaxud bir səhərdən artıq qalmamışlar. (Axirət aləminin əbədiyyətinin müqabilində nəzərlərinə belə gələcəkdir).
Əbəsə surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Qaşqabağını tökdü və üz çevirdi (Üzünü turşutdu və çevirdi).
2. O, kor yanına gəldiyinə görə. (Peyğəmbərin hüzuruna gəlmiş varlı bir şəxslə, yaxud İslamı qəbul etmək üçün onun yanına gəlmiş kor bir kişi ilə rəftarını bəyan edir.)
3. Sən nə bilirsən? Bəlkə də o, (yaxşı əməllər etməklə günahdan) paklanacaqdır?!
4. Yaxud (haqq sözü eşitməklə) öyüd – nəsihət alacaq və bu öyüd – nəsihət ona fayda verəcəkdir (və İslama gələcəkdir)?!
5. Amma dövlətli, yaxud özünü dövlətli və ehtiyacsız hesab edənə gəldikdə isə,
6. Sən onu (yaxşı) qarşılayırsan və istiqanlı rəftar edirsən!
7. Halbuki, onun paklanmamasına (İslamı qəbul etməməsinə) görə sən məsul deyilsən.
8. Sənin yanına gələrək (doğru yol və xeyir tapmağa) çalışan kəs,
9. (Özü də Allahından) qorxduğu halda,
10. Sən ona diqqət yetirmək əvəzinə başqaları ilə məşğul olursan?!
11. Belə olmamalıdır. Bu Quran ayələri bir xatırlatma (öyüd - nəsihət)dir.
12. Kim istəsə, onun məzmununu xatırlayar (və haqq yola yetişər).
13. (Bu Quran) çox dəyərli və şərəfli səhifələrdə və yazılardadır.
14. Uca, (batildən, ziddiyyət və ixtilafdan uzaq və) pak (səhifələrdə).
15. (Onun üzünü Lövhi – Məhfuzdan köçürən) mələklərdən ibarət olan yazanların, yaxud (onu vəhy mənbəyindən Peyğəmbərə çatdıran) mələklərdən ibarət olan elçilərin, və ya (onu dünyanın müxtəlif guşələrində qafillərə yetirən) ümmətin alimlərindən ibarət olan səfirlərin əlləri ilə.
16. (Onlar) yaxşı iş görən əzizlərdir.
17. Ölsün insan! Nə qədər də kafir və nankordur!
18. (Allahı) onu nədən yaratmışdır?
19. Onu (qarışıq, dəyərsiz) bir nütfədən yaratdı, sonra da (yaradılışının əvvəlindən kamalının zirvəsinədək kəmiyyət və keyfiyyət baxımından bütün hərəkətlərinə) bir ölçü-biçim verdi.
20. Sonra yolunu (xeyir və şər seçmək yolunu – ağıl, iradə və ixtiyar verməklə) ona asanlaşdırdı,
21. Sonra onu öldürdü və qəbrə qoydu.
22. Sonra da istədiyi vaxt onu dirildəcəkdir.
23. Belə deyildir. (İnsan Allahın əmrlərinə və bu nemətlərin müqabilində itaət və şükr etməmişdir, əslində) o hələ də ona əmr olunanı (tamam – kamal surətdə) yerinə yetirməmişdir.
24. Belə isə, (Haqqın qüdrət əlini müşahidə etmək üçün) insan öz yeməyinə baxmalıdır!
25. Biz suyu xüsusi bir tərzdə (yağış, qar və dolu şəklində) yağdırdıq.
26. Sonra da yeri xüsusi bir üsulla (otların, ağacların və bulaqların halına mütənasib surətdə) yardıq.
27. Beləliklə orada dən (müxtəlif və saysız – hesabsız növlərdə dənli bitkilər) bitirdik;
28. Üzüm ağacı və (hər il) bir neçə dəfə biçilən göyərtilər;
29. Zeytun və xurma ağacı;
30. İri gövdəli və böyük ağaclarla dolu hasarlanmış bağlar;
31. Həm yaş, həm də azuqə üçün qurudulmuş meyvə və ot – ələf
32. Sizin və heyvanlarınızın bəhrələnməyi üçündür.
33. Beləliklə, qulaqları kar edən o nərə (surun ikinci dəfə üfürülməsi) gəlib çatdıqda,
34. O gün insan qaçar öz qardaşından;
35. Anasından və atasından;
36. Zövcəsindən və oğullarından.
37. O gün hər bir insanı özü ilə məşğul edəcək işi – gücü olacaqdır.
38. O gün bir çox üzlər parıldayacaq,
39. Güləcək və sevinəcək.
40. O gün bəzi üzlərdə isə toz – torpaq və küdurət olacaqdır.
41. Qaranlıq və zülmət onları bürüyəcəkdir.
42. Onlar həmin kafirlər və pozğunlardır!
Ət-Təkvir surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Günəş sarınacağı zaman (sanki sönüb hərarətsiz olması üçün onun ətrafına bir şey bükülər),
2. Ulduzlar qaralıb (yerə) töküləcəyi zaman,
3. Dağlar hərəkətə gətiriləcəyi (parça – parça olub dağılacağı) zaman,
4. (O dövrdə ən dəyərli mal-dövlət hesab edilən) boğaz (on aylıq hamilə) dəvələr başlı – başına buraxılıb sahibsiz qalacağı zaman,
5. Bütün vəhşi heyvanların (bir yerə) toplanacağı (öz ölüm yerlərindən çıxacaqları) zaman,
6. Dənizlərin dolacağı və qaynayacağı zaman,
7. (Bərzəx) ruhlar(ı Məhşərdəki yeni bədənlərlə, yaxşılar yaxşılarla və pislər də pislərlə, Cənnət kişiləri öz zövcələrinə) qovuşacağı zaman,
8. Diri ikən torpağa gömülmüş hər bir adam (cahiliyyət dövründə diri-diri basdırılmış qızlar, tarix boyunca diri-diri basdırılmış insanlar və günahsız ikən zindanda ölənlər) barəsində soruşulacağı zaman
9. «Hansı günaha görə öldürüldülər?» (Onların qatillərindən: «Bunlar hansı günaha görə öldürüldülər?»- deyə soruşular.)
10. Əməl dəftərləri (Haqq-taala tərəfindən məhşər əhli arasında) yayılacağı və hər bir şəxsin əməl səhifəsi (onun öz qarşısında) açılacağı zaman,
11. Göy (əhatə etdiyi hər bir şeyin üzərindən) götürüldüyü zaman,
12. Cəhənnəm alovlandırılıb şölələndiyi zaman,
13. Cənnət (təqvalılar üçün) yaxınlaşdırıldığı zaman
14. Hər kəs (dünyada bugünkü günə özü üçün yaxşı, pis) nə hazır etdiyini biləcəkdir.
15. Yox-yox; and olsun (gündüz) gizlənən, gecə qayıdan ulduzlara,
16. Seyr edən, qeyb olan o ulduzlara (gecənin sonunda yuvalarına çəkilən heyvanlar kimi öz məğriblərində gizlənərlər),
17. And olsun qaralmaqda və çəkilməkdə olan gecəyə.
18. Və and olsun sökülməkdə olan dan yerinə.
19. (Yuxarıdakı andların nəticəsi budur) ki, bu (Quran) şübhəsiz möhtərəm və şərəfli bir elçinin (Cəbrailin gətirdiyi) sözdür.
20. (Elə bir elçi ki,) çox qüvvətlidir və ərşin sahibi (Allahın) yanında məqam və mənsəb sahibidir.
21. Orada (mələklər arasında) itaət ediləndir, həm də güvəniləndir.
22. Sizin yoldaşınız və dostunuz (Peyğəmbər) divanə deyildir.
23. Həqiqətən, (bu Peyğəmbər) onu (Cəbraili) açıq və (insanların üfüqündən) uca olan üfüqdə (mələklərin üfüqündə) görmüşdür.
24. Və o qeyb (vəhy vasitəsilə aldıqları barəsində) xəsis deyildir (ki, onu gizlətsin, dəyişdirsin, yaxud təxirə salsın və ya qarışdırsın).
25. Və bu (Quran Allah dərgahından) qovulmuş Şeytanın sözü deyildir.
26. Belə isə, hara gedirsiniz?!
27. Bu, aləmlər üçün yalnız bir öyüd-nəsihətdir.
28. Sizdən (əqidə, əxlaq və əməldə) düzgün olmaq istəyənlər üçün.
29. Aləmlərin Rəbbi olan Allah (yaradılış iradəsi ilə) istəməyincə siz (bu yolu seçməyi) istəyə bilməzsiniz. (Çünki, sizin ixtiyar üzündən olan iradəniz ixtiyari əməlləriniz kimi Allahın iradəsinə bağlıdır.)
Əl-İnfitar surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Göy yarıldığı zaman,
2. Ulduzlar dağılıb səpələndiyi zaman,
3. Dənizlər yarıldığı (və sular bir-birlərinə qarışdığı) yaxud qaynayıb dolduğu zaman,
4. Qəbirlər alt-üst olduğu (və ölülər çölə atıldığı) zaman,
5. Hər bir kəs öncədən göndərdiyi və ya təxirə saldığı şeyi biləcəkdir (dünyada etdiyi hər bir xeyir və şəri və özündən sonra qoyub getdiyi hər bir xeyir və şər adəti biləcəkdir).
6. Ey insan, səni kərim olan Rəbbinə qarşı məğrur edən nədir?! (ki, Onun tanrılığına qarşı küfr, kərəminə qarşı isə nankorluq etdin)?
7. O Allah ki, səni yaratdı və bədəninin üzvlərini (hər bir üzvü lazımi hikmətinə uyğun olaraq öz münasib yerində) düzəltdi və nizamladı və (lazımi işi ifa etmək üçün üzvlər arasında uyğunluq və ahəngdarlıq icad etməklə) qaydaya saldı və sahmanladı.
8. İstədiyi şəkildə (üzvlərin xüsusiyyətləri və bütünlüyü baxımından) sənə quruluş verdi.
9. Belə deyildir (siz təkcə Allahın kərəminə qarşı məğrurluq etməklə qalmırsınız) əslində siz «Cəza» gününü təkzib edirsiniz.
10. Və əlbəttə, sizin üstünüzdə gözətçilər vardır.
11. Şərəfli (möhtərəm) yazanlar (mələklər vardır).
12. Onlar sizin nə etdiklərinizi (zahir və batini, ixlası və riyanı, kamal və nöqsan dərəcələrini) bilirlər.
13. Şübhəsiz, yaxşı əməl sahibləri (axirətdə) bolluca nemət içində olarlar.
14. Və şübhəsiz, pis əməl sahibləri isə odlu Cəhənnəm içində olarlar.
15. Cəza günü oraya daxil olarlar (onun hərarətini dadar və yanarlar.)
16. Onlar əsla oradan çıxan deyillər (dünyada səbəbin məhdud əhatəsində olduqları kimi axirətdə də nəticənin əbədilik əhatəsində olarlar).
17. Və sən nə bilirsən ki, cəza günü nədir?!
18. Yenə də sən nə bilirsən ki, cəza günü nədir?!
19. Elə bir gündür ki,(o gün) heç kəs başqası üçün bir iş görməyə qadir olmayacaqdır. O gün əmr yalnız Allaha məxsusdur.
Əl-Mutəffifin surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Vay halına əskik satanların!
2. O kəslər ki, özləri insanlardan ölçü ilə bir şey aldıqda, onu tam ölçüb alarlar,
3. Onlar üçün bir şey ölçdükdə və ya çəkdikdə isə onu əskildərlər.
4. Məgər onlar güman etmirlərmi ki, (haqq-hesab üçün) dirildiləcəklər,
5. Böyük bir gündə?!
6. O gün bütün insanlar (haqq-hesab və mühakimə olunmaq üçün) aləmlərin Rəbbinin hüzurunda duracaqlar!
7. Belə deyildir (Onların güman etdiyi kimi deyil. Onlar güman edirlər ki, heç bir hesab – kitab yoxdur). Şübhəsiz, pis əməl sahiblərinin cəza əməl dəftəri «Siccin»dədir.
8. Və sən nə bilirsən ki, «Siccin» nədir?
9. (O,) rəqəmlənmiş (yazılmış) (əhatəli) bir kitabdır (bütün pis əməl sahiblərinin cəzası orada qeyd olunmuşdur).
10. Vay halına o günü təkzib edənlərin.
11. O kəslərin ki, cəza gününü təkzib edirlər.
12. Və onu ancaq həddini aşan daim günah edən şəxs təkzib edər.
13. O kəs ki, Bizim ayələrimiz ona oxunduğu zaman «Bu keçmişdəkilərin əfsanələridir»-deyər.
14. Belə deyildir (Bizim ayələrimiz əfsanə deyil), əslində onların qəlblərini qazandıqları (günahlar) paslandırmışdır.
15. Belə deyil (Onların güman etdiyi kimi deyil,) şübhəsiz, o gün onlar Rəbbin(in lütfün)dən məhrum olacaqlar.
16. Sonra onlar mütləq cəhənnəmə daxil olacaqlar, (onun hərarətini dadacaq və orada yanacaqlar.)
17. Sonra da onlara: «Bu, həmin təkzib və inkar etdiyinizdir!» deyiləcəkdir.
18. Belə deyildir (hesab – kitabsız deyil), həqiqətən, yaxşı əməl sahiblərinin mükafat əməl dəftəri «İlliyyin»dədir.
19. Sən nə bilirsən ki, «İlliyyin» nədir?
20. (O,) rəqəmlənmiş (yazılmış) (əhatəli) bir kitabdır (yaxşıların mükafatı orada qeyd olunmuşdur),
21. (Allah) dərgahına yaxın olanlar onu görərlər və mələklər onun yanında hazır olarlar.
22. Şübhəsiz, yaxşı əməl sahibləri bolluca nemət içindədirlər.
23. Zinətlənmiş fəxri kürsülər üzərində (əyləşib) (Cənnət nemətlərinə və Haqqın camalına) tamaşa edərlər.
24. Sən onların üzlərində bolluca nemət sevinci və təravəti görərsən.
25. Onlara saf və xalis, möhürlənmiş şərabdan içirdilər.
26. Onun möhrü müşkdəndir və son qurtumları müşk ətri verər. Qoy yarışanlar bu nemətlər üçün yarışsınlar! (Dünyada xeyir əməllərdə bir – birini ötsünlər).
27. Və o şərabın qarışığı (yuxarıdan aşağıya axan) «təsnim» (çeşməsin)dəndir.
28. O elə bir çeşmədir ki, ondan (Allah) dərgahına yaxın olanlar içərlər.
29. Həqiqətən, günahkarlar (dünyada) iman gətirənlərin halına gülürdülər.
30. Onların yanlarından keçərkən, (məsxərə edərək) qaş – gözlə bir – birinə işarə edirdilər.
31. Öz adamlarının yanına dönəndə, (onlara məsxərə etdiklərinə görə) şad halda dönürdülər.
32. Onları gördükdə: «Şübhəsiz, bunlar azmışlardır»- deyirdilər.
33. Halbuki, onlar bunlar (möminlər) üzərində nəzarətçi göndərilməmişdilər (ki, onların haqq yola gəlmələrinə və ya azğınlıqda qalmalarına nəzarət etsinlər).
34. Bu gün (isə) iman gətirənlər kafirlərə gülərlər.
35. Onlar (Cənnət) taxtlar(ının) üzərində (əyləşərək Cənnətdəkilərin və Cəhənnəmdəkilərin) halına tamaşa edərlər.
36. (Tamaşa edərlər ki,) görəsən kafirlərə, etdikləri əməllərinə görə cəza verildimi? (Ya batil əqidələri və əməlləri vücudlarında təcəssüm olunmaqla cəzalandırıldılarmı?)
Əl-İnşiqaq surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Göylər yarılacağı
2. Və öz Rəbbi(nin mütləq iradəsi)nə qulaq asacağı zaman; (Onun belə etməsi) daha layiqlidir.
3. Yer genişlənəcəyi (böyüyüb dağlarsız, dənizlərsiz, dümdüz olacağı) zaman,
4. Qoynunda olanları çölə tullayıb boşaldacağı zaman,
5. Öz Rəbbi(nin mütləq iradəsi)nə qulaq asacağı zaman; (Onun belə etməsi) daha layiqlidir. (Bu iki cümlədə məqsəd budur ki: «İnsan öz Rəbbinə qovuşacaq və onunla haqq-hesab çəkiləcəkdir»).
6. Ey insan, şübhəsiz, sən öz Rəbbin(in camal və cəlalını, savab və cəzasını görməy)ə doğru böyük bir səylə (yaradılışla və təbii yol ilə) çalışıb çabalayırsan. Beləliklə, sən Ona qovuşacaqsan.
7. Kimin əməl dəftəri sağ əlinə verilərsə
8. Onunla tez, asan, haqq-hesab çəkiləcək.
9. Və o, yaxınlarının (Cənnətdəki doğmalarının, huri və qılmanların) yanına sevinc və şadlıqla qayıdar.
10. Kimin əməl dəftəri arxa tərəfindən (sol əlinə) verilərsə,
11. O, tezliklə fəryad edib öz ölümünü istəyər.
12. Və şölə çəkən oda daxil olar və yanar.
13. O, öz yaxınlarının arasında (axirətdən qəflətdə, mal-dövlət və rütbəyə görə) sevinc içində idi.
14. O elə zənn edirdi ki, əsla (Allaha tərəf) qayıtmayacaq.
15. Xeyr (qayıdacaqdır), həqiqətən, Rəbbi daim onun (hər bir) halını görəndir.
16. Xeyr, and olsun (qürubdan sonrakı) məğribin qırmızılığına (şəfəqə),
17. Və and olsun gecəyə və (gecənin) topladıqlarına (gündüz ora-bura yayılmış canlılara),
18. And olsun hilal halında tədriclə nuru kamilləşməkdə (bədirlənməkdə olan) aya ki,
19. Şübhəsiz, siz haldan-hala düşəcəksiniz! (Dünyada cisminizin təkamül yolu nütfə halından ölüm halına kimi otuz haldan çoxdur. Ruhunuzun təkamül yolu isə İslamı qəbul etməkdən İlahi yaxınlıq olan kamaladəkdir. Dünyadan sonra Bərzəxə daxil olmaq, Qiyamətə keçmək və onun duracaqlarından Cənnətə və Cəhənnəmə daxil olmağa qədər yol gedəcəksiniz).
20. Bəs, onlara nə olub ki, iman gətirmirlər?!
21. Onlara Quran oxunduqda, səcdəyə qapanmırlar?!
22. Əksinə, kafir olanlar daim təkzib edirlər.
23. Allah onların öz qəlblərində gizlətdiklərini (küfr və inadı) daha yaxşı biləndir.
24. Belə isə, onlara ağrılı bir əzabın müjdəsini ver!
25. Yalnız iman gətib yaxşı iş görənlərdən başqa. Onlar üçün minnətsiz və bitib – tükənmək bilməyən bir mükafat vardır.
Əl-Buruc surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. And olsun bürcləri olan göyə
2. Və and olsun vəd olunmuş günə (Qiyamət gününə)
3. Və and olsun («Uxdud» hadisəsini) müşahidə edənə və onların müşahidə etdiklərinə («Uxdud»da yandırılanlara, öz ümmətinə şahid olan hər bir peyğəmbərə və onun ümmətindən şahid olduğu hər bir saleh şəxsə, axirətdə bütün keçmiş peyğəmbərlərə şahid olacaq İslam Peyğəmbərinə və onun şahid olduğu kəslərə, axirətdə insanların əməllərinə şahid olan hər bir mələyə, onların şahid olduğu əməli saleh insanlara, Allah evini ziyarət edənlərə şahid olan «Həcərül - Əsvəd»ə və onun şahid olduqlarına);
4. Ölüm olsun o «xəndək» sahiblərinə (onlara qarşı çıxan möminləri odla dolu xəndəyə atan kafir və zalım şaha və onun köməkçilərinə)!
5. O odunla dolu şölələnən atəş.
6. O zaman onlar odun ətrafında (tamaşa etmək üçün) əyləşmişdilər.
7. Və möminlərin başlarına gətirdiklərinə tamaşa edirdilər.
8. Onlar möminlərə yalnız (sifətləri və işləri) həmd olunmuş, yenilməz qüdrət sahibi olan Allaha iman gətirdiklərinə görə eyb və irad tuturdular.
9. O Allah ki, bütün göylərin və yerin həqiqi mülkiyyəti və malikiyyəti Ona məxsusdur (çünki, yaradılış, qorumaq və tədbir –bunların hamısı Onun əlindədir). Allah hər bir şeyə nəzarətçi və şahiddir.
10. Şübhəsiz, mömin kişilərə və möminə qadınlara əzab və işkəncə verib sonra da tövbə etməyən kimsələr üçün cəhənnəm(in cürbəcür) əzabı və yandırıb-yaxan atəş əzabı vardır. (Bu ayədə ilk üç andın məqsədi göstərilir və dördüncü ayədən doqquzuncu ayəyədək and içilənlərin başlarına gətirilənlər şərh edilir.)
11. Şübhəsiz, iman gətirib saleh əməllər edənlər üçün (evlərinin və ağaclarının) altında çaylar axan Cənnətlər vardır! Budur böyük qurtuluş!
12. Həqiqətən, sənin Rəbbinin qəhri (intiqamı) çox şiddətlidir.
13. Həqiqətən, (məxluqları) yoxdan var edən və (öldükdən, məhv olduqdan sonra yenidən əvvəlki halına) qaytaran Odur.
14. Odur! (İtaətkarları) bağışlayan və çox sevən!
15. (O,) ərşin sahibi (varlıq aləmində hökm sahibi) və (zat və sifətləri baxımdan) şanlı – şövkətlidir.
16. İstədiyini qüdrətlə yerinə yetirəndir.
17. O, qoşunların (Allahın və Onun peyğəmbərlərinə qarşı qoşun çəkən keçmiş ümmətlərin) xəbəri sənə gəlib çatdımı?
18. Firon və (Saleh peyğəmbərin qövmü olan) Səmud (qoşunları necə məhv oldular)?!
19. (Yalnız onlar təkzib etmədilər), (sənin qövmündən) kafir olan kəslər, (daha şiddətlə) inkar etməkdədir.
20. (Halbuki,) Allah onları hər cəhətdən (vücud, elm və qüdrət baxımından) əhatə edəndir. (Onların bütün ixtiyarı Allahın əlindədir)
21. (Bu kitab sehr və əfsanə deyildir,) əksinə o, oxunmalı, şanlı - şövkətli bir kitabdır.
22. O, (yalan, təhrif, şeytan və cinlərdən) qorunmuş Lövhdə (Lövhi - Məhfuzda) yazılmışdır.
Ət-Tariq surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. And olsun göyə və gecə gələnə!
2. Sən nə bilirsən o, gecə gələn nədir?!
3. O, (nuru qaranlıqları) yaran parlaq bir ulduzdur.
4. (Bütün bunlara and olsun) elə bir kəs yoxdur ki, onun (və əməllərinin) üzərində (əqidə və əməllərini səhifələrdə yazmaqla onu dünyada hadisələrdən saxlayan və Bərzəxdə və Qiyamətdə – əbədi mənzilin sərhədinə yetişənəcən onu qoruyan bir şəxsdən, ya bir dəstədən ibarət olan) bir gözətçi olmasın!
5. Elə isə, insan baxmalıdır ki, nədən yaradılmışdır.
6. O, sıçrayan bir sudan (kişi və qadın nütfəsinin qatışığından) yaradılmışdır.
7. O, (su kişinin) belindən və (qadının) sinə sümüyünün arasından çıxır.
8. Şübhəsiz ki, O (yaradan Allah) onu (insanı ölümdən sonra həyata) qaytarmağa da qadirdir.
9. Gizlin sirlərin aşkar olacaqı (beyinlərin imanı və küfrü, nəfslərin fəzilətləri və rəzilətləri, qəlblərin sirləri və əməllərin gizliləri meydana çıxacağı) gün
10. (O gün, İlahi əzabının müqabilində) onun nə bir gücü, nə də bir köməkçisi olar.
11. And olsun dönüşü olan göyə! (Buxarlar göyə qalxdıqdan sonra yağış şəklində qayıdırlar və ulduzları qürub etdikdən sonra şərq tərəfdən geri qayıdırlar.)
12. And olsun (bulaqların qaynaması, bitkilərin bitməsi və Qiyamət günü qoynundakıları çölə tökmək üçün) yarıqları olan yerə ki,
13. Quran şübhəsiz, (haqla batili) ayıran qəti bir kəlamdır!
14. Və əsla boş bir söz və zarafat deyildir!
15. Əlbəttə, onlar daim hiylə və məkr işlədirlər.
16. Və mən də (hiylələrinin müqabilində) bir tədbir tökərəm.
17. Belə isə, (ya Peyğəmbər!) kafirlərə möhlət ver və onları bir az öz başlarına burax (bir müddət mücadilə, mübarizə və intiqama başlama).
Əl-Əla surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. Ən üstün və uca olan Rəbbinin adını pak və müqəddəs tut! (Dillə Onun paklığına sitayiş et, qəlblə Onu hər bir eyb və nöqsandan pak bil, və Ona məxsus adları Ondan başqasına aid etmə, o adları təhrif etmə və nalayiq yozumlar etmə.)
2. O kəs ki, (hər bir varlığı) xəlq etdi və (onun tərkib hissələrini yaradılışındakı əsl məqsədə uyğun olaraq) qaydaya saldı (nizamladı).
3. Və o kəs ki, (hər bir məxluq üçün kəmiyyət və keyfiyyət baxımından) bir əndazə (ölçü) qoydu, beləliklə də (onları öz kamilliklərinə doğru) yönəltdi.
4. O kəs ki, (yerin köksündən) otlaq çıxartdı.
5. (Al–əlvan rənglərə boyandıqdan) sonra onu qara rəngli quru çör – çöpə döndərdi.
6. (Ya Peyğəmbər!) Tezliklə sənə (bütün Quranı – əzəli elmdə və Lövhi – Məhfuzda olan əsl tənzimi ilə) oxudarıq, belə ki, əsla unutmazsan.
7. Allahın istədiyindən başqa (ki, əsla istəməz də, lakin Onun qüdrəti daim məhfuzdur), həqiqətən, O, aşkar olanı da, gizli olanı da bilir.
8. Və səni (dəvətdə və hidayətdə olan) ən asan yol üçün hazır və müyəssər edərik.
9. Əgər öyüd – nəsihət fayda verəcəksə (onlara) öyüd – nəsihət ver,
10. (Allahdan) qorxmaq qabiliyyətinə malik olan şəxs tezliklə öyüd – nəsihət alacaqdır.
11. Ən bədbəxt şəxs (və Allahdan qorxmayan), ondan (öyüd-nəsihətdən) uzaqlaşar.
12. O kəs ki, ən böyük oda girəcək və yanacaqdır.
13. Sonra isə orada nə (həqiqətən,) öləcək və nə də (rahat) yaşayacaqdır.
14. Həqiqətən, nicat tapdı (o kəs) ki, özünü (fəsadlı əqidələrdən, əxlaqi rəzalətlərdən və çirkin əməllərdən) pak etdi, təkamülə yetişdi və zəkat verdi
15. Və öz Rəbbinin adını zikr etdi və namaz qıldı.
16. Lakin (siz o nicatın sorağına getmirsiniz), əksinə, siz dünya həyatını üstün tutursunuz.
17. Halbuki axirət daha xeyirli və daha baqidir.
18. Həqiqətən, bu (deyilənlər: mənəvi paklıq və nicat, öyüd – nəsihət və namaz, dünyanı axirətdən üstün tutma) bütün keçmiş səmavi kitablarda yazılmışdır.
19. İbrahimin və Musanın kitablarında.
Əl-Ğaşiyə surəsi
Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə.
1. (Dəhşəti bütün aləmi) bürüyəcək hadisənin (Qiyamətin) xəbəri sənə yetişdimi?
2. O gün (bəzi) üzlər zəlil və çökmüş olar.
3. Onlar (əbəs yerə) səy edənlər, zəhmətə düşənlərdir. (Onların dünyəvi əməlləri axirət əzab-əziyyətinə səbəb olar). Yaxud da axirət əzabının içərisində əziyyət çəkənlərdir.
4. Çox hərarətli oda girəcəklər, onun hərarətini dadacaq və yanacaqlar.
5. Qaynar bulaqdan içirdiləcəklər.
6. Onların yeməyi qurumuş, acı tikandan başqa bir şey olmaz. (Onu heç heyvanlar da yeməz).
7. (O yemək onları) nə kökəldər və nə də aclıqdan qurtarar.
8. O gün (bəzi) üzlər (isə) şad və təravətli olar.
9. Onlar öz (dünyəvi) səylərindən razı və xoşnud olacaqlar.
10. Ali və uca məqamlı Cənnətdə olarlar.
11. Əsla orada boş və bihudə bir söz eşitməzsən və eşitməzlər.
12. Orada daim axan bulaq var.
13. Orada uca, qiymətli taxtlar var.
14. (Bulağın yanında onların qarşısına) piyalələr qoyulmuşdur.
15. Bir–birinin yanına düzülmüş yastıqlar
16. (Və döşənmiş, dəbdəbəli) xalçalar (vardır)
17. Məgər onlar dəvəyə baxmırlarmı ki, necə yaradılmışdır?
18. Və göyü (görmürlər) ki, necə ucaldılmışdır?
|