İlk qışqırıq

Gələcək günlərin

vahiməsidir bəlkə,

Son sükut -

ömrün yorğunluğuna məlhəm -

Sakit, sərin bir kölgə.

 

 

       Gələn həftə də bir bəhanə tapıb Ofelyanı xəbərdar etdi. Bağa getməyəcəyini dedi. Getmədi də. Nəinki şənbənin məhəbbət gecəsindən, bazarın dost məclisindən də imtina etmişdi. Bundan təəccüblənən dostlarına: - bağın işığını, qazını kəsiblər, - demişdi - bu soyuqda işıqsız, qazsız orda neyləyəcəyik?
       Mehdi: - Əşşi bu saat Seyidağaya telefon edim - deyirdi - qazını da açdırsın, adam göndərib işığı da düzəltsin…
       Oruc:
       -Yox, lazım deyil, - dedi, - bir ustayla danışmışam, gələn həftə gəlib düzəldəcək. O biri həftə də inşallah görüşərik.
       Mehdi:
       -Yeri gəlmişkən o yüksək cərəyanlı xətti də danış, - dedi - bağdan kənara çıxarsınlar.
       Orucun bağının üstündən keçən yüksək cərəyanlı məftilləri deyirdi. «Bir gün, allah eləməmiş, küləkdə qırılıb düşər, xəta çıxardar».
       Orucun özünün də fikri vardı ki, mantyor çağırıb bu xəttləri bağdan kənara çıxartdırsın, amma heç macal tapıb bu işi gördürə bilmirdi.
       Bağa getməməyinin səbəbi qorxu deyildi. Baləmidən qorxub eləmirdi. Qorxduğu o idi ki, Baləmi gəlib bağda Ofelyayla onu pusa bilər, qızın valideynlərinə xəbər verər, bir söz, həngamə, dava-mərəkə qalxar, hər ikisi - Oruc da, Ofelya da biabır olar. Yox, işdi-şayət, şənbəni ixtisar edib bazarlar dostları bağa yığsaydı, bundan da Ofelya xəbər tuta, pərtləşə bilərdi. Elə düşünərdi ki, Oruc ondan soyuyub, bezib əlaqələrinə son vermək istəyir.
       Hər nəysə iki həftə bağın yolunu tanımadı. Amma bir bəhanə tapıb Ofelyadan soruşdu ki, bəlkə sən tanıyasan, kənddən Baləmi Dadaşov adlı bir xəstə gəlmişdi yanıma. Müalicəyə ehtiyacı var, amma bir dəfə gəlib sonra ilim-ilim itdi. Ofelya: - Əlbəttə tanıyaram - dedi - Beş ildi qazamatda yatırdı, təzə çıxıb.
       -Nə üstə?
       -Deyəsən ölüm hadisəsiydi, bufetçiki öldürmüşdülər. Amma sübut eləyə bilmədilər. Baləmigil bufetdə içib dalaşıblar, bufetçiki xub döyüblər. İş ondadır ki, bufetçik orda ölməyib, evinə gəlib, həmin gecə ürəkdən ölüb. Həm də bufetçiki əsasən beş barmaqla Ağagül vurubmuş. Baləmi cəmisi iki-üç dəfə kəllə atıb. Hər nəysə beş il verdilər, dörd il yatdı, çıxdı. O vaxt bütün kənd danışırdı bu əhvalatı.
       İki həftə sonra Oruca elə gəlirdi ki, qarmaqarışıq bir yuxu görüb - Baləmi-filan adda adam da heç yerli-dibli yoxdur, yuxusuna girib. Odur ki, nahaq yerə bağdakı xoş günlərdən, saatlardan əl çəkib. Sabah, cümə günü hökmən Ofelyayla sözləşəcək, şənbə onunla bağda görüşəcək, bazar günü isə dostlarını kababa dəvət eləyəcək.
       Bu xoş niyyətlərlə yatağına təzəcə girmişdi ki, telefon zəng çaldı. Əlini uzadıb çarpayısının yanındakı telefon dəstəyini qaldırdı.
       -Allo.
       -Salam-əleyküm. Baləmidir.
       -Kim?
       -Baləmi. Keçən ay yanıva gəlmişdim, yadunda? Atamın bağı məsələsiyçün. Bir fikrə gəldün?
       Oruc əvvəl dərhal dəstəyi asmaq istədi, sonra nədənsə asmadı.
       -Mənim ev telefonumu hardan bilmisən? - deyə soruşdu.
       -Çətin iş imiş bəgəm? Adresivü də bilirəm. Yaxçı nə oldu, sözün nədi.
       -Sözüm əvvəlki sözdü. Get özünə iş tap. Bir də mənə zəng eləmə.
       -Çox əcəb. Amma bircə xahişim var səndən. v-Nə xahiş? v-Bir qələm-kağız götürüb yaz.
       -Nə yazım ?v-Hindi deyəcəm. Yazırsan.
       Altı nömrə dedi və Oruc da öz-özünə təəccüb qalaraq yazdı.
       -Yazdun?
       -Bu nə rəqəmlərdir belə?
       -Mənim telefonumdu. Haçan ki, bir fikrə gəldün, yəni haçan ki, bağı mənə qaytarmaq istədün, bu telefonla zəng elə, bir saata qulluğunda hazıram.
       Oruc hirslə dəstəyi yerinə qoydu, indicə telefon nömrəsi yazdığı kağızı cırmaq istədi, amma hər ehtimala qarşı cırmadı, qatlayıb cibinə qoydu.
       Səhər Ofelya özü ona yanaşdı. Dəhlizdə o yan-bu yana boylanıb heç kəsin görünmədiyini müəyyənləşdirəndən sonra yenə də pıçıltıyla:
       -Darıxmamısan? - dedi. - Sabah görüşək?
       -Sabah yox. Gələn həftə mütləq.

 

       Gələn şənbə də bir bəhanə tapdı. Yenə bağa getmədi.
       Sonrakı həftə cümə axşamı isə Ofelya izn istədi ki, işdən iki saat tez çıxsın.v-Anamla hüzür yerinə gedəcəm, - dedi.
       Oruc izn verdi:
       -Rəhmətə gedən kimdir?
       -Arvadı anamla tanışdı, mən də qızını tanıyıram, - birdən Ofelyanın ağlına nə isə gəldi - Vaxsey - dedi - tamam yadımdan çıxıb. Axı onu sən də… siz də tanıyırdınız?
       -Kimi?
       -Rəhmətə gedəni. Sizin yanıvıza da gəlibmiş bir dəfə. Hələ məndən də soruşdunuz.
       Oruc hiss elədi ki, ürəyi bərkdən döyünməyə başladı.
       -Baləmi? - dedi.
       -Hə də… Baləmi… Obşirni infarkt olub, ölüb.

 

       Heç kəsin ölümünə sevinmək olmaz, günahdı. Amma o gün işdən çıxıb evə qayıdanda Oruc elə bil bir yüngüllük hiss edirdi, bir arxayınlıq, sakitlik duyurdu. Səhər işdə isə Ofelyaya:
       -Bağa gedirəm, - dedi. - Sabah gözləyəcəm.

 

       Pakizəyə:
       -Çoxdan bağa dəyməmişəm, - dedi. - Sabah getmək istəyirəm.
       Pakizə işini bilirdi. Şənbə günü Oruc bağ paltarını - mavi cins kostyumunu, «Adidas» ayaqqabılarını geyinəndə Pakizə də dağlı çörəyinin arasına səliqəylə düzülmüş kotletləri, ayrıca sellofan paketlərə yığılmış qızardılmış kartofu, vəzərini, reyhanı, tərxunu, qırmızı turpu, şorabanı, soyutma yumurtaları, pendiri, yağı, almanı, armudu, şaftalını iri zənbilə qablayırdı. Mineral və şirəli suları, alkoqollu içkiləri götürəsi deyildi, bağda bunların hamısının bollu ehtiyatları vardı.
       Pakizəylə vidalaşıb, zənbili götürüb həyətə düşdü, qaracının qapısını açıb «Volqa»sını küçəyə sürdü və yola düzəldi. Maşının maqnitofonundan Acda Pekkanın, İbrahim Tatlısəsin, Sezen Aksunun zəhin mahnıları səsləndikcə Orucun xəyalında iki-üç saatdan sonra bağ evində cərəyan edəcək hadisələr canlanır, bütün bədənindən xoş bir gizilti keçir, gərginləşmiş əzalarının ləzzət səbirsizliyini duyurdu.
       Bir saatdan, saat yarımdan sonra ala qapıya yaxınlaşacaq, qapını azacıq aralayıb dalana boylanacaqdı, görüş qabağı son dəqiqələrin hövsələsizliyini yaşayacaqdı. Dalanın başında Ofelyanın yaşıl plaşı görünəcəkdi, tələsik addımları qapının ağzında avazıyacaqdı, bir addım da atıb qapıdan içəri girəcək və Orucun boynuna atılacaqdı. Oruc bir əliylə qapısının cəftəsini tələsik bağlayacaq, o biri əliylə Ofelyanın saçlarını, boynunu tumarlayacaqdı, sonra onu qucağına alıb içəri, otağa aparacaqdı. Sonra öpüşəcəkdilər, sonra soyunub birlikdə saunaya girəcəkdilər, sonra soyunub birlikdə saunaya girəcəkdilər. Saunanın buğlanan istisindən sonra soyuq duşun altında qucaqlaşacaqdılar. Sauna hərarətinin tərləri, duşun soyuq damcıları, ətirli şampun - hamısı bir-birinə qarışacaqdı və iki bədən birləşib bir bütün olacaqdı.
       Sonra konyak içəcəkdilər, musiqi dinləyəcəkdilər, ayıq vaxtı porno filmlərə baxmaqdan utanan Ofelya içkinin təsiriylə abrına-həyasına qısılmayacaqdı və ekranda birlikdə seyr etdikləri şəhvət səhnələrini sonra özləri yataqda canlandıracaqdılar.
       Bir aylıq Ofelyasızlığın və dəli şeytanın Orucun beyninə qaladığı bu fikirlər, istəklər, səhnələr, xatirələrp və az sonra baş verəcəklər onu elə həyəcanlandırır, hallandırır, tələsdirirdi ki, cins şalvarının darlığını hiss edir və bir neçə kilometrlik məsafəni daha tez qət etməyə, vaxtın özünü yeyinləşdirməyə çalışırdı - guya ki, vaxtı yeyinləşdirmək olardı, guya ki, bir-iki saat sonra cərəyan edəcək hadisələrə daha tez çatmaq mümkün idi.
       Maşının içində Ofelyanın ətrini duyur, toxunuşlarını, nəvazişlərini hiss edir, xısın pıçıltılarını, iniltilərini eşidir və tələsir, tələsirdi.
       Qəsəbənin içində maşınını Ofelyagilin evlərinin qabağından keçirəndə elə bil bu birmərtəbəli evdə bu qoşa pəncərənin arxasında Ofelyanın görüşə necə hazırlaşdığını, alt paltarını, corablarını dəyişdiyini, ətirləndiyini görürdü. Maşını dalana döndərdi, düşüb alaqapının iri qıfılını açdı, darvaza laylarını araladı və maşını içəri saldı.
       Darvazanı içəridən bağladı, evin birinci mərtəbəsindəki otağın qapısını açdı. Zənbili gətirdi, içindəkiləri soyuducuya düzdü, sobanı qaladı, işıqları yandırdı, televizoru qurdu. Sonra ikinci mərtəbəyə qalxdı; yataq otağı, bar, video orda idi.
       İlıq bir aprel günüydü və Oruc plaşını soyunub aşığada qoymuşdu. Eyvanda bir müddət gəzişdi, ətraf bağlara, çox uzaqlarda görünən dənizə baxdı, sonra yataq otağına tərəf addımladı və qapının qarşısında quruyub qaldı: qapının üstündə açar vardı.
       Oruc gözlərinə inanmırdı. Bağ evinin - darvazanın da, aşağıdakı və yuxarıdakı otaqların da cəmisi iki açarı vardı, ikisi də onda, Orucda idi. Biri şəhərdə, seyfində, biri cibində. İndi burda, qapının üstündə yuvasına kip girmiş açar hardan çıxmışdı? Amma hələ bu harasıymış. Oruc bir də gördü ki, açar yavaş-yavaş dönməyə başladı, yəni içəridən kimsə qapının qıfılını bururdu. Hiss elədi ki, alnını soyuq tər basır. Bu nə olan şeydi belə?
       Açar sona qədər burulub dayandı. Oruc əlini uzadıb qapını açdı və içəri girdi. Girən kimi də diksindi; içəridə adam vardı. Qəribə məxluq idi içəridəki. Sapsarı. Saçı, qaşı, üzünün tükü - hamısı sapsarı. Gözlərinin bəbəkləridə də sarımtıl rəngdə idi. Albinos idi bu adam.
       Oruc özünü ələ alıb:
       -Kimsən? - dedi - Burda neynirsən?
       Albinos:
       -Hüseynağayam, - dedi. - Baləminin böyük oğlu. Babamın, atamın evinə gəlmişəm. Sənin burda nə işin var?
       Cin vurdu Orucun başına. Hüseynağanın özünü belə yekəxana, saymazyana, həyasız aparmağından daha çox Orucu cin atına mindirən oydu ki, bir an bundan öncə bu eybəcər məxluq onun çarpayısında, Ofelyayla səadət anları yaşadıqları və yaşayacaqları yataqda yayxanıb uzanıbmış - çəkməsini belə çıxarmadan sərələnibmiş - əzik balışlar, adyalın qırış-qırış olması buna dəlalət edirdi.
       -İtil burdan, çıx get, - dedi Oruc. Özü də narazı qaldı ki, əsəblərini cilovlaya bilmir, uşaq kimi hirslənir, qışqırır.
       Hüseynağa yerindən tərpənmirdi.
       -Atovun, babovun evi hardan oldu bura? Buranı mən tikdirmişəm e. Mən özüm, öz puluma.
       Hüseynağa durduğu yerdə durmuşdu.
       Oruc fikirləşdi ki, güc işlətməli olsa hər halda bu arıq, çəlimsiz cavanı üstələyə bilər. Yaşca iki dəfə böyük olsa da, köhnə güləşçi idi, hələ də formasını saxlamışdı. Amma bir o qalmışdı ki, o, Oruc, şəhərin mötəbər adamlarından biri, tanınmış həkim, yoldan keçənin biriylə yumruq-təpik davasına başlasın.
       Vaxt da gedirdi - bir azdan Ofelya gələsiydi. Hüseynağanı burda görməsi, illah da ki, Hüseynağanın Ofelyanı burda görməsi mümkün olan iş deyildi. Ofelya gələnəcən bu çağrılmamış qonağı burdan rədd eləməlidir. Mümkün qədər yumşaq danışmağa çalışaraq:
       -Bala, - dedi - bu məsələlər belə həll olunmur. Atan da yanıma gəlmişdi. Fikrimi ona da dedim. Buranı mənə Bağlar idarəsi verib, ora gedin, məhkəməyə, nə bilim hara müraciət edin, həll olunsun. Yoxsa dərəbəylik deyil ki, hərə istədiyi yerə girib otursun. Mən bu saat milis çağırsam səni tutub dama basarlar. Nə hədlə özgənin evinə soxulmusan. Hələ de görüm açarı hardan tapıb düzəltmisən?
       Hüseynağa dinib-danışmırdı, yerindəcə hərəkətsiz dayanmış, sarımtıl gözlərini Orucun gözlərinin içinə zilləmişdi. Oruc da danışdıqca bu iynə kimi, biz kimi adamı deşən baxışların təsiri altında sözünü çaşdırır, dili topuq çalırdı.
       -Di yaxşı, həvəsdi bəsdi. Çıx get bu otaqdan, açarı da götürürəm. Bax məbadə bir də buralara yaxın düşəsən, - və son güzəşt kimi - şəhərdə yanıma gələrsən, danışarıq, - dedi.
       Amma əlini uzadıb açarı çıxartmaq istəyəndə Hüseynağanın birdən sifəti dəyişdi. Soyuq gözlərində elə bil qığılcım parladı, ağzı əyildi və əlini çarpayının altına uzatdı.
       Oruc yalnız indi gördü ki, meynələrin dibini işlədiyi bel burda, çarpayının altında imiş. Kim gətirib onu bura, kim gizlədib çarpayının altında? Kim? Kim gətirəcək, əlbəttə Hüseynağa. Nə məqsədlə?
       Məqsədi indi aydınlaşırdı. Beli çarpayının altından çıxarıb qulpundan yapışdı, kənarları bülövlənmiş iti ağızlı dəmirini isə Orucun başına tuşlayıb irəli gəldi.
       Sonrakı hadisələr Oruca yuxu kimi, ya kadrları həddən ziyadə yeyin dəyişən, göz qırpımında bir-birini əvəz film kimi gəldi. Reaksiyası cəld idi. Hüseynağanın zərbəsini gözləmədən irəli atıldı, rəqibinin biləyindən yapışdı, o biri əliylə belin sapını tutdu. Sağ diziylə albinosun paçalarının arasınına möhkəm ilişdirdi. Ağrıdan Hüseynağa qışqırdı, əli boşaldı. Oruc beli ondan aldı. Amma elə bu vaxt Hüseynağa özünü toplayıb var gücüylə Oruca bir yumruq ilişdirdi. Dünya-aləm Orucun gözündə qaraldı və bütün bu hadisələrin tam mənasızlığından, məntiqsizliyindən, absurdluğundan təngə gələrək, illah da tamamilə haqsız, yersiz yediyi yumruğun acığından Oruc lap dəli oldu. Artıq hərəkətlərinə nəzarəti itirərək əlindəki beli hirslə Hüseynağanın təpəsinə endirdi…
       …və bu an sanki filmdəymiş kimi yeyin dəyişən kadrlar, indi əksinə aramla, ağır-ağır, yavaş-yavaş axmağa başladı. Hüseynağa yerə çökdü, yarılmış başından qan axmağa başladı, göz bəbəkləri hərəkətsizləşdi, bir nöqtəyə zillənib qaldı, baxışı dondu. Oruc həkim olduğu üçün bunun mənasını dərhal dərk etdi. Hüseynağa ölmüşdü. Onu Oruc öldürmüşdü. Həm də öz evində. Öz evində, yəni Orucun evində, Orucun bağ evində, hər halda bu bağ, ya ən azı ikinci mərtəbədəki bu otaq Hüseynağagilin deyil. Orucundu, Oruc özü tikdirmişdi. Və indi burda, bu otaqda meyit vardı. Gərək ki, vur-tut iyirmi bir yaşı olan bir gəncin meyiti. Qanı da döşəməni ləkələmiş, yatağa sıçramışdı. Belin dəmirində qan ləkələri, sapında Orucun barmaq izləri vardı. Son illər Orucun mütailəsi yalnız dedektiv romanlardan ibarət idi. Videoda da xeyli dedektiv film görmüşdü. Odur ki, bu dəhşətli və gözlənilməz hadisə baş verəndən sonra ilk işi cib dəsmalını çıxarıb belin sapını dönə-dönə möhkəm silməsi oldu. Dedektiv əsərlərdə məhz belə edirlər. Belin dəmirindəki qanı da silmək istədi, amma silmədi; bel sapının üstündə barmaq izləri yoxdursa, üstündəki qanın nə əhəmiyyəti var? Onsuz da biləcəklər ki, Hüseynağa bu bellə öldürülüb. Amma kim öldürüb? Qoy bunu tapsınlar. Əvvəlcə başqa bir suala cavab tapsınlar. Hüseynağanın burda nə işi varmış? Özgənin bağına nə yolla keçib, bura, otağa necə girib, otağın açarını necə əldə edib? Oğurlayıb? Bu mümkün deyil, hər iki açar Orucdadır. Qəlibin çıxardıb, düzəltdirib? Ola bilsin. Amma nə məqsədlə? Özgənin evinə soxulmaqla, yayxanıb yatağında uzanmaqla bu evə sahib olmaq mümkündürmü? Dünya dərəbəylik deyil axı, qanun var, qayda var.
       Məsələ də bunda idi. Bu ana qədər qayda-qanun Orucun tərəfində idi, amma bu andan etibarən, yəni hər hansı səbəbdən, hər hansı şəkildə, şəraitdə olur-olsun, adam öldürəndən sonra qanunun, ədalətin, cəzanın hədəfi o, Oruc idi. Cinayət törətmişdi. Müttəhim, müqəssir, günahkar o idi. Əlbəttə əgər cinayəti aça bilsələr, sübut edə bilsələr.
       Qaçıb xilas olmalıydı. İşin üstü açılanda hər şeyi danmalıydı. «Heç bağda olmamışam. O gün (xəyalı müstəntiqin sualı: nə bilirsiz hansı gün?), yox, o gün demək olmaz. Bir aydır bağda olmamışam - demək lazımdır. Əslində də belədir də. Bir aydır bağa gəməyib. Bu günü saymayasan. Bu gün də olmamışam. Kim bilir mənim bağda olduğumu? Pakizə? İndicə evə qayıdıb: fikrimi dəyişdim - deyərəm - bağa getmədim. Yadıma düşdü ki, axşam şəhərdə işim var.
       Daha kim bilir? Ofelya. Aman allah, yarım saatdan sonra Ofelya gələcək. Tez çıxıb getmək lazımdır burdan. Gələr, bir az qapını döyüb çıxıb gedər. Bazar ertəsi bir bəhanə tapıb üzrxahlıq edərəm. Gələn həftə görüşərik - deyərəm. Amma gələn həftə görüşə biləcəklərmi? Gəlməsə bu iş necə açılacaq? Meyitin məhz onun bağında, evin ikinci mərtəbəsində olduğu kimin ağlına gələcək? Hər halda bir şey aydındı; bu saatca burdan getmək lazımdır. Belin sapından barmaq izlərini sildi - yetər, qapıdan, başqa yerlərdən silmək lazım deyil - bura onun evidir, öz evində Orucun barmaq izləri olmalıdır da, burda nə var ki? Bu izlərin isə köhnə ya təzə olduğunu təyin etmək mümkün deyil. Ayrı bir izi yoxdur ki, burda - bəlkə dava eləyəndə düyməsi qopub düşüb, ya cibindən bir şey düşüb. Ya başının tükü… Diqqətlə otağa nəzər saldı. Hüseynağa çarpayının yanında yerə sərələnib qalmışdı. Alın yarısından sızan qan döşəmənin üstündə göllənir, lehmələnir, meyitin gicgahında, sapsarı birçəklərində laxtalanıb quruyurdu. Qan çarpayının üstündəki çəhrayı adyalı da lopa-lopa ləkələmişdi. Meyitin yanında qanlı bel atılıb qalmışdı. Otaqda dava-dalaşın və cinayətin ayrı izi-sorağı yoxdu. Hər halda Orucun gözünə dəymirdi.
       Otağa son dəfə göz atıb eyvana çıxdı. Otağın qapısını çırpdı, pilləkənlə tələsik aşağı düşdü, televizorun düyməsini basdı, şnurunu dartıb şəbəkədən çıxartdı, işıqları keçirdi, sobanı söndürdü, qapını açarla bağlayıb darvazaya tərəf getdi, darvazanı açdı, maşını dalana çıxardı, qayıdıb darvazanı bağladı. «Əsas odur ki, başını itirməyəsən. Hələ ki, məni burda görən olmayıb. Tez aradan çıxmaq lazımdır».
       Vərdiş halını almış mexaniki hərəkətlə maşını işə saldı, dar dalandan geniş yola çıxardı, yol boyu kilometr irəlilədikcə beynində fikirlər bir-birinin üstünə qalanır, bir-birini itələyir, bir-birinə ilişib düyün düşürdülər. Bu fikirlər tünlüyündə, fərziyyələr, gümanlar basa-basında düyünü çözmək, açmaq mümkün deyildi. Görən bir səhv buraxmayıb ki, cinayətin açılması üçün bir ip ucu, bir iz-soraq qoymayıb ki? Bu barədə düşünərkən ağlına gəldi ki, yuxarıdakı otağın qapısı üstündəki açarı nahaq götürmədi. Kimə sübut elə bilərdi ki, bu açar onunki deyil… İki açarı varsa, üçüncüsü də ola bilməzdimi? Bəlkə qayıdıb götürsün? Yox, risqdir, ilişə bilər. Lap elə Ofelyanın özünə rast gələ bilər və onda hər şey qat-qat çətinləşər.
       Amma Binə hava limanının yanından keçəndə ağlına gəldi ki, bağda başqa bir ipucu da qoyub - buz dolabındakı yeməklər, meyvələr. Ekspertiza həmin yeməklərin, meyvə-tərəvəzin məhz bu gün gətirildiyini və deməli Orucun da bağda olduğunu təyin edə bilər. Tərs kimi göyərtini bükdüyü qəzetlər də bugünkü qəzetlər idi. Odur ki, Orucun məhz aprelin bağda olduğunu tamamilə dəqiq müəyyənləşdirmək müm­kündü.
       Bu fikrə gələn kimi maşını geri döndərdi. Bağa qayıtmağın risqi böyük idisə, qayıtmayıb əşyayi-dəlilləri orda qoymasının təhlükəsi daha artıqdı. Bircə Ofelyaya gəlməyəydi.
       Səkkiz dəqiqədən sonra maşını dalana salırdı. Darvazanı taybatay açmadı, maşını çöldə qoyub özü içəri girdi, soyuducuya qoyduğu bütün yeməkləri, meyvə-tərəvəzi təzədən zənbilə yığdı. Qazandakı çörəyi də çıxarıb zənbilə qoydu və hətta zibil torbasından yaş qəzetləri - bugunkü qəzetləri də bircə-bircə çıxarıb tualetdən axıtdı.
       Yubanmasının ən təhlükəli dəqiqələri idi. Ofelya gəlib maşını çöldə görəcəkdi. Orucun içəridə olduğunu bilib darvazanı tıqqıldadacaqdı. Onda ya darvazanı açıb hər şeyə Ofelyaya izah etməliydi. (İzah etmək mümkündümü?) Ya da darvazanı açmayıb Ofelyanı nigaran qoymaq olardı. Nigarançılığın sonu necə olacaqdı? Nə qədər gözləyəcəkdi Ofelya qapı qabağında? Bəlkə Oruc sarıdan nigarançılığı, təşvişi, bəd gümanları - sirr saxlamaq ehtiyacını üstələyəcəkdi, qonşulara, ya milisə xəbər eləyəcəkdi…
       Bircə Ofelya gəlməyəydi. Həmişə məşuqəsinin gəlişini səbirsizliklə gözləyən Oruc indi nəyi varsa verərdi: təki Ofelya gəlməsin. Amma bəlkə Oruc yolda olanda gəlib gedib. Orucun bağdan ayrılıb Binə hava limanının yanından geri qayıtması, yenidən bağa çatması on beş-iyirmi dəqiqə çəkmişdi. Bu müddət ərzində Ofelya gəlib-qayıda bilərdimi? Bəlkə də. Kaş elə olaydı, yə rəbbim!
       Oruc zənbili çölə çıxarıb aşağı otağın qapısını bağladı, yüyürə-yüyürə ikinci mərtəbəyə qalxdı, az qala ayağı büdrəyib pilləkəndən kəllə-mayallaq aşacaqdı. «Bircə yıxılıb qıçımı sındırmağım çatmırdı» deyə düşündü. Yuxarıdakı otağın qapısına yanaşıb üstündəki açarı çıxardı. Ayaqqabısının ucuyla qapını aralayıb otağın içinə baxdı. Hər şey eynən bayaqkı kimi idi; meyit, bel, çarpayı… yalnız qan gölməçəsi bir az böyümüşdü…
       Oruc tələsik qapını çırpdı, yenə də ayağıyla çırpdı, amma bu çırpmanın səsi bağın və ətrafların s akitliyində çox bərk s əsləndi və Orucu hürkütdü. Yuxarı otağın açarını - «üçüncü» açarı quyuya atdı.
       «Hüseynağanın ailəsi hələ faciədən bixəbərdi» - deyə düşündü. - Biləndə gör nə vay-şivən qopacaq. Baləminin yeddisi çıxmayıb, böyük oğlu da belə getdi. Doğrudan müsibətdi. Bu müsibətin, hər halda ən azı Hüseynağanın ölümüylə bağlı tərəfinə baiskar özü olduğunu ağlına gətirmək istəmirdi, fikrindən qovurdu. Axı onun, Orucun nə təqsiri vardı? Bu mənasız haqq-hesab çürütməyi omu başlamışdı? Omu getmişdi Baləminin evinə, ya Hüseynağa idi gəlib Orucgilin evinə soxulan? Davanı kim başladı, kim hücum elədi? Oruc lapatkanın qulpundan yapışmasaydı həmin bu lapatkanı Orucun təpəsinə endirəcəkdi Hüseynağa və indi yuxarı otaqda, çarpayının yanında Hüseynağanın yox, Orucun meyiti sərələnib qalacaqdı. Orucun cinayət əməli yoxdu, etdiyi hərəkət yalnız qanuni özünümüdafiə idi.
       Yaxşı, indiki belədir, bəs nədən elə indicə maşını milisin qabağına sürmürsən, hər şeyi olduğu kimi danışmırsan onlara? Hadisələrin məhz belə cərəyan etdiyinə çətin inanardılar. Bütün hörmətimə, izzətimə baxmayaraq heç cür inanmayacaqdılar. Ya tutalım lap inandılar, hər şeyin məhz mənim söylədiyim kimi olduğunu qəbul etdilər. İş məhkəməyə çıxsa orda da bəraət qazandım. Belə halda belə qatillik damğası ömürlük alnıma yapışacaqdı. Bu isə bütün çalışmalarımın, işimin, karyeramın sonu deməkdir.
       Darvazanı bağlayıb maşını işə salanda, dalandan çıxıb düz yolla sürəndə başında dolaşan min bir fikrin məntiqi nəticəsi birdi: hər halda düz iş görür ki, milisə getmir. Cinayət, cinayət niyə deyirəm, hadisə, bəli hadisə yerində heç bir izi-sorağı qalmayıb. İp ucu yoxdur. Əgər özünü düzgün apara bilsə, heç kəs onun, Orucun boynuna heç bir şey qoya bilməz. Özünü düz aparsa, yəni heç vədə heç vəchlə, heç bir şərtaitdə, dindirmədə təmkinini pozmasa, özünü heç bir şeydən xəbəri yoxmuş kimi sakit tutsa… apara biləcəkdi özünü, necə ki, lazımdır tuta biləcəkdi… Hər halda peşəkar psixiatr idi: əsəblərini, davranışını, kefini, ovqatını idarə etməyi, özünü ələ almağı və gərək olduğu kimi aparmağı bacarardı. Heç bir təcrübəli, mahir müstəntiq onu halından çıxara bilməzdi. Gec-tez müstəntiqlə üzləşəcəyinə isə şübhəsi yoxdu, Axı cinayət (HADİSƏ!) onun bağında baş vermişdi, axır-əvvəl onun üstünə gələcəkdilər. Heç olmasa izahat almaq üçün. O gün bağda kim olub, açar daha kimdə ola bilərdi, bu adamı (meyiti) tanıyırsınızmı, görmüsünüzmü, ailələriylə bir münasibətiniz olubmu? Bütün bu suallara dəqoiq cavablar hazırlamalıydı. Bir yerdə də çaşmadan, karıxmadan dürüst izahlar verməliydi.
       Yenə gördüyü dedektivləri xatırladı - özünə alibi düzəltməli idi. Xəstəxanaya sürdü. Təəccüblənmiş qapıçıya: - kağızlarım qalıb, - dedi - götürməliyəm. Səhərdən oturub işləyirdim, bir də gördüm ki, kağızlarımın bəziləri işdə qalıb.
       Qapıçının saatı soruşması lap ürəyindən oldu. Həqiqi vaxtı yox, bir saat əvvəli dedi. O vaxtı dedi ki, o vaxt buradan 42 kilometr aralı lopatkayla Hüseynağanın başını yarırdı.
       Xəstəxanadan çıxıb dükana dəydi. Diş pastası alıb satıcıyla hal-əhval da tutdu. Aptekə girdi, valokardin istədi, «yoxumuzdur» cavabını alanda haray-həşir qaldırdı. «Haçan sizdən bir lazım olan dərman almaq mümkündür ki, bir saat bundan qabaq da gəlmişdim, divardakı saatı göstərdi - aspirin istəmişdim, allahın aspirini də yoxunuzdu».
       Orucu sifətdən tanıyan satıcı: - doktor, - dedi - aspirinimiz var, sizə kim dedi ki, yoxdur?
       -Nə bilim cavan bir qızdı, bir saat bundan qabaq gəlmişdim. Dedi yoxumuzdu.

 

***

       Evə gəldi. Qapını öz açarıyla açıb zənbillə içəri girəndə Pakizə mat qaldı.
       -Bəs sən bağda deyildin?
       -Getmədim, - dedi - yolda yadıma düşdü ki, birisi gün məruzəm var, materialların da hamısı evdə və xəstəxanadadır. Bu gecə oturub sabaha qədər işləməliyəm. Bu zənbildəkiləri də qoy xolodilnikə, xarab olmasın.
       Bu səhnəni inandırıcı oynamışdı. Özü də razı qaldı. Amma canında bir vicvicə vardı, bütün bədəni xırda-xırda titrəyirdi. Heç cür özünü ələ ala, sakitləşə bilmirdi. İki saat öncə baş vermiş hadisələr fikrindən çıxmır ki, çıxmır, dağılmır ki, dağılmırdı.
       Hamama girdi, əvvəl isti, sonra soyuq duş qəbul etdi. Vannanı suyla doldurub bir müddət orda uzandı. Yadına saldı ki, isti suyun içində uzanıb damarlarını kəsəndə bu ən rahat intihar üsuludur. «Hansı şeytan belə fikirləri başıma salır» - deyə özünü məzəmmət elədi. Otuz-otuz beş dəqiqədən sonra hamamdan çıxdı. Fenlə saçlarını qurutmağa başladı. Elə bil bir azacıq toxtamışdı. Pakizə gətirib qabağına pürrəng çay qoydu, limonuyla, mürəbbəsiylə.
       -Sənə telefon eləmişdilər, - dedi - dedim ki, çimir, bir azdan zəng eləyin.
       Oruc qulaqlarını şəklədi.
       -Kim idi zəng eləyən?
       -Tanımadım, dedi ki, adım Baləmidir.
       -Kim:
       -Baləmi.
       Oruc hiss elədi ki, ürəyi qopub düşür. Baləmi! Neçə gün bundan əvvəl rəhmətə getmiş Baləmi. Üç saat bundan qabaq öldürülmüş Hüseynağanın atası.
       Heç şübhə yoxdur ki, bu zəng iki-üç saat bundan qabaqkı hadisəylə bağlıdır. Bəlkə «Baləmi» yox, «baləmigildəndir» deyiblər. Ya bəlkə Baləmi adlı başqa bir qohumları da var. Hər halda bu gün, bu saat Baləmi adının telefonda səslənməsi quru bir təsadüf ola bilməz, şəksiz ki, bayaqkı hadisəylə bağlıdır.
       Pakizə Orucun soyumuş çayını təzələdi.
       -Ac deyilsən? - dedi.
       «Pakizənin bu diqqətcilliyi, qayğısı, ümumiyyətlə onun davranışı, rəftarı, mülayimliyi və dilsiz-ağızsızlığı nə qədər vacib imiş, onunçün, Orucçün nə qədər qiymətliymiş - bu barədə düşündü və onu da qəti bilirdi ki, hadisənin (cinayətin!) məğzi bir gün açılsa və hətta Oruc müttəhim olunsa, məhkum olunsa (bu da mümkündü) Pakizə onun yeganə pənahı, güvən yeri, arxalandığı son dayaq nöqtəsi olacaq. Belə etibarı və fədakarlığı heç oğlundan da gözləmirdi, o ki, qalsın başqa qohumlara və dostlara. Bu an Ofelya heç yadına da düşmürdü. Yaxşı ki, bu gün bağda rastlaşmadıq - Ofelya haqqında yalnız bu baxımdan fikirləşə bilərdi indi.
       -Aclığın yoxdu? Səhərdən bir şey dilinə dəyməyib axı. - Pakizə sualını təkrar etdi.
       Doğrudan da səhərdən bəri heç nə yeməmişdi. Amma iştahı da yoxdu. Heç nə yemək istəmirdi. Heç nə haqqında düşünmək istəmirdi. Kürül-kürül bəd xəbərlər gətirən televizora baxmaq istəmirdi. Səhifələri nifrət, hiddət, ölüm, qan saçan qəzetləri vərəqləmək istəmirdi. Heç nə istəmirdi. Gözlərini yummaq, heç nə duymamaq, heç nə eşitməmək, kimsəni görməmək istəyirdi. Dünyadan tamamilə ayrılmaq, sakit, sərin bir kölgədə tək-tənha dincəlmək istəyirdi. Səslərdən, sifətlərdən, sözlərdən, cürbəcür fikirlərdən yorulmuşdu. İnsanlardan yorulmuşdu. Normal adam kimi davranan xəstələrdən və xəstə kimi danışan normal insanlardan yorulmuşdu. Özü özündən yorulmuşdu. Uzun, sonsuz bir sükutun, səssizliyin tamarzısı idi. Son sükutun. İntihar-filan yox. Buna iradəsi, gücü çatmazdı. Hətta isti vannada damarlarını kəsib rahatca ölməyi də bacarmazdı. Amma yuxuda ani bir ölüm - əziyyətsiz, ağrısız, qorxusuz, vahiməsiz… nə yaxşı olardı. Sadəcə yatmaq, yuxulamaq, bir də ayılmamaq. Heç vaxt, heç vaxt…
       Çaydan bir qurtum alıb gözlərini yumdu. Beyninə dolan fikirləri, xəyalında canlanan o məşum səhnəni silib atmaq istədi, başqa şeylər haqqında düşünməyə cəhd etdi. Hətta Ofelyayla oynadıqları cinsəl oyunları xəyalında canlandırmaq istədi, içi bulandı. Uşaqlığını, çayqovuşanda, sıx meşə içindəki bulağı yadına saldı, bir an ayaqlarında o suyun sərinliyini duydu, qulaqlarına şırıltısı doldu və yumşaq kresloda yavaş-yavaş xumarlanaraq yüngülcə mürgüləməyə başladı.
       Qapı zəngi çalındı. Qapı zəngi həmişə ahəngdar həzin bir melodiya çalardı (Türkiyədən gətirmişdi bu zəngi), amma indi Oruc yuxuda olduğundanmı, tarım çəkilmiş əsəblərinin gərginliyindənmi, ona elə gəldi lap qulağının dibindən bir sürət qatarı ötüb keçir, həm də zil fit səsiylə.
       Sıçrayıb ayağa durdu, qapıya getdi. Adətən qapını soruşub ya balaca gözcükdən baxıb açardılar. Oruc nə soruşdu, nə gözcüyə baxdı. Eləcə açdı qapını.
       Qapı qabağında dayanan adam Baləmi idi.

 

       Sonralar Oruc özü də təəccüblənirdi: necə oldu ürəyi getmədi, bayılıb yıxılmadı. Axı qarşısında ölü bildiyi bir adam dayanmışdı. Həm də üç saat bundan qabaq oğlunu öldürdüyü adam. O dünyadanmı gəlmişdi? Oğlunun qisasını almağamı gəlmişdi?
       Amma Baləmi qisas, intiqam alan adama oxşamırdı. Üzündə xoş, arxayın, dinc bir ifadə vardı. Hətta gülümsüyürdü. İlk və yeganə görüşləri zamanı Oruc bu qənaətə gəlmişdi ki, bu ağır baxışlı adam ömründə gülümsəməyib. İndi qarşısındakı adamın sifəti həmin sifət idi: iki qabaq dişi qızıl. Əvvəlki görkəmindən ikicə şeylə fərqlənirdi - saqqal saxlamışdı, bir də üzünün ifadəsi dəyişmişdi - mülayim, mehribandı. Təbəssümlüydü.
       -Bayaq telefon etdim, bocı dedü çimirsən, dedim, hə, çimirsə evdə olacaq, bir yerə getməyəcək. Hava birdən soyuqlaşdı, Xəzri əsir yaman, belə havada çimib çıxsan sətəlcəm olarsan. Bir söz həmişə təmizlikdə, səhhəti-vücud. Dedim həkimə bir baş çəkim, qapıdan qovmayacaq ki… İçəri girmək olar?
       -Buyur.
       Baləmi dəhlizdə gödəkcəsini, sonra da çəkmələrini çıxartdı. Orucun başında fikirlər ildırım sürətiylə bir-birini təqib edirdi. «Bu nə olan işdir belə? Axı bu ölmüşdü. Amma kim demişdi ki, ölüb? Ofelya. Bəlkə Ofelya tamam başqa adamı deyirmiş. Dünyada Baləmi tək bir budur məyər? Yaxşı, tutalım məsələnin bu tərəfi məlum. Ölməyib, ölən başqasıdır, bu da dipdiri durub gəlib bura. Deməli oğlunun müsibətindən də hələ xəbəri yoxdur. Xəbəri olsaydı, hətta Orucdan şübhələnməsəydi belə bu sayaq gülümsəməzdi ki… üçcə saat qabaq o boyda oğlun itirib… Bəlkə başına hava gəlib. Oruc professional Baləminin gözlərinin içinə baxdı, əllərinin hərəkətini izlədi. Yox havalı adama oxşamırdı. Hər halda lap yəqin, oğlunun faciəsindən hələ ki, bixəbərdi. O zaman Orucgilə niyə təşrif gətirmişdi? Məqsədi nəydi?
       Otağa keçdilər. Baləmi əvvəlki xoş təbəssümlə otağa göz gəzdirir, susurdu. Oruc: «bəlkə indi də bu mənzilimə şərik çıxmaq istəyir» - deyə düşündü - bəlkə bu psixi sapıntının yeni bir şəklidir, özgənin bağına, evinə ortaq çıxmaq.
       Pakizə çay gətirdi, Baləminin qabağına qoydu. Baləmi başını qaldırıb Pakizəyə baxmadan:
       -Sağ ol bocı, - dedi - balalaruvun toyunda içək. - Çayından qurtum aldı, otağı bir də əməlli-başlı gözdən keçirəndən sonra.
       -Bəli ya, Oruc qədeş, - dedi - canım sənə söyləsin, bu dünya çox interesni dünyadı. Osobı dünyadı Ətağa cəddi. Canım sənə desin, iki həftədi burda yoxdum, İrana getmişdim. Allah-taala sənə də qismət eləsin, Məşhədə, imamın ziyarətinə getdim. Bu gün qayıtmışam. Piraxodnan. Orda əhd elədim ki, evə, uşaqların yanına getməkdən qabaq bir sənə baş çəkim. Niyyətim vardı da, niyyət eləmişdim orda, qurban olduğumun qəbri üstündə, hindü niyyətimi deyim sənə. Qədeş, gəldim deyim sənə ki, halal elədim o bağı sənə, day səndən heç bir xahişim, iltimasım yoxdu, iddəam-flan da yoxdu day. Elə bil ziyarətinə getdiyim o qurban olduğum mənə məsləhət elədi ki, Baləmi əl çək bu işdən, qoy halal xoşları olsun, neçə il erməni yaşadı, bir şey demədün ki, indi öz musurmanımız yaşayanda nöş mərəkə salırsan? Qoy kişi can sağlığıyla, rahatlıqla dolansın, sənin də ki, maşallah öz evin-eşiyin, oğul-uşağın var. Day olan olub, keçən keçib. Bir söz, qədeş, gəldim sənə deyim ki, halal xoşun olsun. Yaşa o bağda, kef-damağ içində. Vahid rəhmətlik demişkən:
       Vahid! Cahanda baqi qalan eşqi mülküdür,
       Ondan qalan nə varsa da, viranrədir mənə.
       Oruc düşünürdü ki, Baləmi indi kəndə gedəcək, hər halda ən yaxın zamanda oğlunun itdiyindən duyuq düşəcək, axtarıb gec-tez meyiti tapacaqlar. Müsibət onda başlanacaq.
       Baləmi çayını içib ayağa durdu. Oruc özünə də qəribə gələn bir arsızlıqla:
       -Otur, - dedi - hara tələsirsən? Bir stəkan da çay iç. Bəlkə aclığın var?
       -Yox, sağ ol, allah artıq eləsin. Getməliyəm. Uşaqlar gözləyir.
       -Neçə uşağın var? - bəlkə bu sualları boşuna vermirdi. Hüseynağanın qətlinə dəxli olmadığını belə təbii suallarla bir daha təsdiq edirdi.
       -Demişdim ki sənə - iki oğlum var, bir qızım. Böyüyü Hüseynağadır, kiçiyi Həsənağa.
       Oruc öz-özünə «Hüseynağa idi» - deyə düşündü - daha yoxdur böyüyü, ancaq kiçiyi qalıb.
       Baləmi hələ bunu bilmirdi. Gülümsünürdü. Oruc bilirdi, amma Baləminin təbəssümünün qarşılığında o da gülümsəməyə çalışırdı.
       Baləmi vidalaşıb getdi. O gecə Oruc səhərə qədər yata bilmədi. Səhərisi gün - bazar günü də elə bil iynə üstə oturmuşdu. Hər telefon zəngindən hürküb diksinirdi. Hey gözləyirdi ki, qapı döyüləcək, gəlib onu aparacaqlar. Amma bütün günü qapını döyən olmadı. İki-üç əhəmiyyətsiz telefon zənginin də heç bir təhlükəsi yoxdu. Qonşuydu suyun gəlib-gəlməməsini soruşurdu, tanışlarıydı, həl-əhval tuturdu, kənar bir şəxsdi, nömrəni səhv salmışdı. Axşama yaxın Oruc tamam üzülüb əldən düşmüşdü, yatağına uzanıb bir-iki saat mürgülədi, sonra oyanıb yenə səhərəcən yata bilmədi.
       Səhər altıda durub duş qəbul elədi, «Filips» dəzgahıyla üzünü qırxdı, bir loxma çörək qoydu ağzına, boğazından getmədi, bir stəkan çay içib pay-piyadə işə getdi.
       Xəstəxanaya çatanda qapının ağzında tanış fiquru gördü. Ofelyaydı, Ouca tərəf gəlib: professor, sizə məktub var - dedi - əlindəki zərfi uzatdı. Zərf açıq idi və içində heç nə yoxdu. Oruc Ofelyanın belə sadəlövh konspirasiya fəndlərinə bələd idi. Ofelya səsini qısaraq:
       -Bağışla, sən allah, - dedi - o gün gələ bilmədim. Anamın təzyiqi qalxmışdı, neçə iynə vurdum, qoyub gəlməyə ürək eləmədim. Hirslənmirsən ki?
       -Əlbəttə yox, - dedi Oruc və ürəyində sevindi ki, nə yaxşı belə olub, təzə bir problem çıxmayıb ortaya. Sonra yadına düşdü ki, alibisini Ofelyaya da təlqin etməlidir - bəs mən səndən üz istəmək istəyirdim - dedi. - Təcili işim çıxdı, bağa gedə bilmədim. Nə şənbə, nə bazar. Ürəyimə salmışdım, deyirdim indi Ofelya gəlib qapını bağlı görəcək. Yaxşı ki, gəlməmisənmiş - yenə də sözünə düzəliş verməli oldu - əlbəttə ananın təzyiqinin qalxması yaxşı deyil. İndi necədir?
       -Səhər ölçdüm, normal idi - Ofelya pərt kimi görünürdü - Deməli sən də gəlməyibsənmiş. Mən dəli də özümə yer tapmırdım ki, nigaran qalacaqsan…
       Onların söhbətləri uzanrırdı və gəlib keçənlər mənalı baxışlarla hər ikisini süzürdü. Əlaqələri güm an ki, çoxlarına bəlli idi.
       Oruc iki-üç patsient qəbul edib çaşqınlığının fərqinə varırdı, heç cür fikrini cəmləyə-toplaya bilmirdi. Assistentinə: