| Əsas » Məqalə » Azərbaycan ədəbiyyatı |
Əfəndiyev Elçin yaradıcılığı-Məsuliyyət hissi. Prinsipial və obyektiv
MƏSULİYYƏT HİSSİ.
PRİNSİPİAL VƏ OBYEKTİV
(«Ulduz»un anketi) Partiyanın XXIV və XXV qurultayları arasındakı illər ərzində yaranmış əsərlərdən və şəxsi yaradıcılığınızdan danışmalı olsaydınız nələri qeyd etməyi vacib hesab edərdiniz? 1.Son illər respublikamız əmək cəbhəsində yüksək nailiyyətlər qazanmışdır. Azərbaycan zəhmətkeşləri partiyamızın XXV qurultayını açıq alınla qarşılayır. Bir yaradıcı adam kimi sizin qurultaya hədiyyəniz nədən ibarətdir? Yeni il münasibətilə - yaradıcılıq planlarınız, arzularınız, təklifləriniz? 2.XXIV qurultaydan keçən illər ərzində sovet ədəbiyyatı, eləcə də Azərbaycan ədəbiyyatı bir sıra qiymətli əsərlərlə zənginləşmişdir və indi ədəbiyyatımızı məhz bu dövrdə yaranmış əsərlərsiz - əlbəttə, mən ən yaxşı əsərləri nəzərdə tuturam! - təsəvvür etmək mümkün deyil. Mənsub olduğu nəslin fərqinə varmadan öz qələm dostlarımın hər hansı bir nailiyyətinə - kiçicik hekayəsinə, bir şerinə, resenziyasına belə ürəkdən sevinmişəm, fəxr etmişəm, bədii məğlubiyyətlər isə məni kədərləndirib, düşündürüb, necə deyərlər, papağımı qabağıma qoyub ədəbiyyatımızın problemləri, vəziyyəti və vəzifələri barədə fikirləşməyə sövq edib; bədiiyyat və ictimaiyyət qarşısında böyük məsuliyyət hissilə, bir fəhlənin alın təri ilə yazılmayan çiy əsərlər, səhifələrindən cəhalət və nadanlıq qoxuyan kitablar, bu cür yazılardakı primitivlik və eləcə də yalançı müasirlik məni də adi bir vətəndaş kimi son dərəcə narahat edib. Təbii ki, bu cür əsərlər zamanın süzgəcindən keçib qalmayacaq. Nailiyyətlərimiz isə uzunömürlü olacaq, yaşayacaq. Ötən dövr ərzində ədəbi həyatımızda bir sıra böyük və unudulmaz hadisələr də olub ki, onlardan ikisini xüsusi qeyd etmək istərdim: dahi şairimiz Nəsiminin 600 illiyinə həsr olunmuş bayram təntənələri və Azərbaycanda keçirilən sovet ədəbiyyatı günləri. Bu iki hadisəni ona görə xüsusi qeyd etmək istərdim ki, burada ədəbiyyatdan, sənətdan daha böyük, daha ətraflı söhbət edildi. Ədəbiyyatın, sənətin layiqli qiyməti verildi. Həqiqi sənətin ölməzliyi özünün daha bir parlaq təsdiqini tapdı. Şəxsi yaradıcılığımla əlaqədar isə yalnız bunu deyə bilərəm ki, yazı masamın arxasına keçib bomboş ağ vərəqlə üzbəüz dayandığım zaman yuxarıda yazdığım məsuliyyət hissi bir an belə məni tərk etməyib. Nəticəsi nə olub? - bu sualın cavabını, aydın məsələdir, hörmətli oxucular məndən yaxşı bilir. Yəni dediyim budur ki, həmişə öz imkanım daxilində bütün qüvvələrimi səfərbər etməyə, ədəbiyyat naminə, sənət naminə bacarığım nədisə, ondan istifadə etməyə çalışmışam. 3.Mən az-çox yazıb-pozan bir adam kimi, çalışmışam ki, bədii təsərrüfatımızla əlaqədar nəinki məqalə və çıxışlarda, hətta iki nəfərlə söhbət etdikdə belə obyektiv və prinsipial olum. Əlbəttə, əxlaqi bir keyfiyyət kimi, güzəşt məfhumunda insanpərvərlik, humanizm ünsürləri tapmaq mümkündür. Lakin sənət heç zaman güzəştə getmir. Sənət həmişə təfəkkürün, bədii-estetik qadirliyin ən yüksək mərtəbəsində dayanır, bircə pillə aşağıda belə - artıq sənət yoxdur. Bu mənada sənət amansızdır. Biz yaxşı bilirik ki, hal-hazırda respublikamızda əliəyriliyə qarşı, rüşvətxorluğa və ümumiyyətlə, ictimai əxlaqdakı hər cürə naqisliklərə qarşı barışmaz mübarizə elan edilmişdir. Biz də bu mübarizədən kənarda qalmamalıyıq. Biz də ədəbiyyatda xaltura və qrafomanlığa qarşı, ideya və bədii cəhətdən aşağı səviyyəli yazılara qarşı daha böyük bir əzmlə, daha artıq bir şövqlə mübarizə aparmalıyıq, çalışmalıyıq ki, yaradıcı ziyalılarımız bu tarixi məqamda alnıaçıq, üzüağ olsun. Yeni il münasibətilə yaradıcılıq planlarıma gəldikdə, nə deyə bilərəm? Açığını yazım ki, mənim üçün doğma və əziz olan «Ulduz»un bu sualından birdən-birə diksindim, elə bil, yalnız indi məlum oldu ki, 1975-ci il sona yetir. Nə tez keçdi bu il? Bəlkə ötən ilin qısa hesabatını versəm daha yaxşıdır? 1975-ci ildə elədiklərimdən, Bəxtiyar Vahabzadənin məşhur misralarının təsiri ilə deyim ki, həm razıyam, həm də narazıyam. Bu il mənim «Bir görüşün tarixçəsi» adlı povestim «Azərbaycan» jumalında çap olundu. Moskvanın «Molodaya qvardiya» nəşriyyatında «Baladadaşın ilk məhəbbəti» adlı hekayələr kitabım çıxdı. Eyniadlı hekayəm əsasında çəkilmiş qısametrajlı bədii film ekranlarda göstərildi. «0x kimi bıçaq» adlı tammetrajlı bədii filmin ssenarisi C.Cabbarlı adına «Azərbaycanfilm» kinostudiyası tərəfindən qəbul edildi. «Tənqid və nəsr» adlı monoqrafiyamı işləyib çapa hazırladım. Mərkəzi mətbuatda və respublika mətbuatında bir sıra hekayə, məqalə və publisist yazılarım dərc olundu. Bütün bunlar, əlbəttə, məndə razılıq hissi oyadır. Lakin eyni zamanda bir həqiqət də şübhəsizdir: dövrümüz zəhmət dövrüdür və mənim etdiklərim dəryada bir zərrəcikdir. Daha intensiv, daha məhsuldar işləmək lazımdır. Müasirlərimizə layiq surətdə, yaşadığımız günlərin kosmik sürətinə və bu gün malik olduğumuz mənəvi sərvətin yüksək keyfiyyətinə layiq surətdə işləmək lazımdır. «Ulduz»un oxucularını Yeni il münasibətilə, əldə etdikləri böyük əmək qələbələri münasibətilə təbrik edirəm. 1975.
| |
| Baxış: 635 | |
| Bütün rəylər: 0 | |
